Şu an içinde yaşamakta olduğumuz yüzyılda herkes yorucu bir yarış içerisinde kazanma hırsına bürünmüş bir vaziyettedir. Bu insanların amaçları diğerlerinden daha iyi olduğu kanıtlayıp kendisini bir yıldız misali karanlık gökyüzünde parlatmaktır. Zaten bu yüzden yok mudur tüm sınavlar ve testler? Şimdi yeni moda çocukları zeka testine sokup onların zekalarını akıllarınca ölçmek oldu. Peki, bu zeka testleri tam olarak neyi ölçüyor? Çocuğun bir matematik sorusunu nasıl çözdüğünü mü yoksa sosyal hayatında karşılaştığı zor durumlar karşısında ne yaptığını mı ölçüyor? Kısaca bir bireyin düşünme yapısını, algılama şeklini, sorunlara çözüm bulma yetisini ve çözüm sürecini yönetebilme performansını ölçmeye yarayan zeka testleri, hem ülkemiz Türkiye’de hem de birçok ülkede uygulanmaktadır.
Bildiğiniz gibi ülkemizde zeka denilen şey sadece kırk dakikalık girdiğimiz sınavlara göre belirlendiğinden bir bakıma da zeka testleri faydalı olabilir. Çünkü toplumumuzda matematiği iyi olan çocuk daha akıllıdır diye bir algı var oysaki yapılan bu zeka testlerine sayesinde sporla veya sanatla uğraşan bir çocuğun zekasının da denklemleri kolayca çözebilen çocukla aynı olabileceğini, hatta daha da zeki olabileceğini kanıtlamıştır. Ne güzel demiş Einstein, “Aslında herkes dahidir ama siz kalkıp bir balığı, ağaca tırmanma yeteneğine göre yargılarsanız, tüm hayatı boyunca aptal olduğuna inanarak geçirir.” Demem o ki, aslında her öğrenci zekidir, sadece keşfedilmeyi bekler ve belki de zeka testleri bunun bir sihirli anahtarıdır fakat zeka sürekli gelişen bir kavram olduğundan yapılan testlerinin sonucunun uzun süre kalıcılığı olmayabilir.
Hepimizin çevresinde yaramaz çocuklar vardır. Belki de siz 0-6 yaş arasındayken o çocuklardan biriydiniz! Fark ettiyseniz o yaş grubunda yaramaz olan çocuklar genellikle liderlik özellikleri ile ortaya çıkar veya kimsenin düşünemediği şeyleri düşünüp çeşitli muziplikler yaparlar. Bence bunlar da bir ileri zeka göstergesidir. Bu nedenle zeka testleri bize birtakım bilgileri sunarken asıl zekayı değerlendirmek için testin yanında çocuğun ailesi tarafından çok iyi bir şekilde gözlemlenip zekası öyle değerlendirmelidir. Bu yapılan zeka testleri çocukların üzerinde taşıyamayacakları kadar büyük bir yük oluşturabiliyor. Çünkü zaten kültürümüzden dolayı ağır bir eğitim sistemine ve rekabetçi öğrenme sürecine sahibiz. Veliler, çocuklarının “üstün zekalı” olduğunu birtakım belgelerle kanıtladığında ebeveynlerin çocuktan beklentisi de doğal olarak artıyor ve küçük yaştaki bu öğrenciler velileri tarafından omuzlarına bindirilen ağır yük yüzünden eziliyorlar. Ayrıca, bu yapılan zeka testleri genellikle tanınmış ve kendini kanıtlamış kurumlarda yapılmadığı zaman hata payı da yüksek oluyor.
Tüm bu yazdıklarımı göz önünde bulundurursak zeka testlerinin çocuklara olumsuz bir etkisi olduğunu söyleyebilir. Eğer veliler hala test yaptırmak da ısrarcılarsa iyi bir uzmana yaptırmaları gerekmektedir ve çıkan sonuca göre çocuklarının üzerinde baskı kurmamalılar.
