‘Çoğu insan zekaya inanır. Ben inanmıyorum. Ben çalışmaya inanıyorum. Bizi birbirimizden ayıran emektir.’ demiş Aziz Sancar. Bu konu tartışmaya açık bir konudur ve bu konu hakkında yayımlanmış makaleler ve araştırmalar vardır. Ayrıca Edison gibi birçok tanınmış kişinin bu konu hakkında yorum yapmıştır. Edison’a göre başarının %5’i zeka %95’i çalışmaktır.
Bence zeka ve çalışmak bağlantılı kavramlardır ve ikisinin de başarıya etkisi vardır. Zeka, kişinin anlama, kavrama, öğrenme kapasitesidir. Kişinin zihinsel performansını gösterir. Çalışmak ise bir şey ortaya koymak, oluşturmak, yapmak için emek harcamaktır.
Başarı ile zeka arsında doğru orantı vardır. Fakat bir kişi ne kadar zeki olursa olsun çalışmayıp emek vermezse hiçbir yere gelemez veya başarılı olamaz. Mesela zeki bir öğrenci eğer derslerine hiç çalışmazsa sınavlarından kötü not alabilir. Ama derslerine çalışırsa o zaman sınavdan yüksek notlar alarak başarılı olabilir. Burada önemli olan zeka ve çalışma arasındaki dengeyi kurabilmektir. Yani başarıyı getiren şey belirli bir zekaya sahip olup sistematik bir şekilde çalışmaktır.
Şunu da belirtmeliyim ki zekanın getirdiği birçok avantaj vardır. Yapılan işin süresini azaltmak buna bir örnek olabilir. Örneğin normal zekaya sahip olan bir öğrenci bir konuyu 1 haftada öğreniyorsa ondan daha yüksek bir zekaya sahip olan öğrenci o konuyu 1 günde öğrenebilir. Bu zeki olan insanlar için büyük bir fırsattır.
Zeki olmak herkesin elinde olan bir şey değildir. Ama çalışmak bizim elimizde olan bir şeydir. Başarı ile çalışmak arasındaki ilişkiye gelince çalışmak azim ve çaba gerektirir. Yetenekli olmadığımız alanlarda bile yeterli ve düzenli çalışma ile başarıya ulaşabiliriz. Ayrıca çalışırken planlı olmalıyız neyi ne zaman çalışacağımızı bilmeliyiz ve disiplinli olmalıyız. Aynı zamanda başarılı olma yolunda sabırlı olmakta önemli bir faktördür. Başarılı olmak için çalışan birisi, zorluklarla karşılaşacaktır zaman zaman. Böyle anlarda sabırlı olmalı, yılgınlık göstermeden çalışmaya devam etmelidir.
Mesela sınavları yaklaşan bir öğrenci yapamadığı derse planlı ve sabırlı bir şekilde çalışırsa yazılıları iyi geçebilir. Ama istemeden, düzensiz ve sabırsız bir şekilde çalışırsa yazılılarında beklediği notu alamayabilir.
Kısacası zekanın da çalışmanın da başarıya etkisi vardır. Eğer kişi yüksek bir zekaya sahip ise onun işi kolaylaşır diğer insanlardan daha kısa süre çalışıp başarı elde edebilir. Belirli bir (normal) kapasiteye sahip bir kişi ise planlı bir çalışma sistemiyle başarıyı elde edebilir. Yani Aziz Sancarın’da dediği gibi herkes çalışarak bir yere gelebilir.