Yüzme sporu, bilinen en zevkli sporlardan biridir. Bütün sporlarda olduğu gibi sağlığımız için faydalıdır. Yüzme sporunu diğer sporlardan ayıran en önemli fark; çok küçük yaşlardan tutun da çok yaşlı insanların bile rahatlıkla yapabileceği bir spor olmasıdır. Yüzme sporunu diğer sporlardan ayrıcalıklı kılan bir diğer özellik ise bu sporun vücudun tüm kaslarını çalıştırmasından dolayı sağlığımıza en yararlı spor olmasıdır.
Ben Beril AYTAÇ, Beştepe İlkokulu 2-A sınıfındayım. Okula başlamadan önce denize gittiğimiz kısa süreli tatillerde anne ve babam bana yüzmeyi öğretmeye çalışmışlardı. Çünkü bütün çocuklar gibi bende suyla oynamayı çok ama çok severim. Yüzmeyi ilk olarak babam daha sonra okulumdaki öğretmenlerim bana öğretti. Babamla bu bloğu hazırlarken internetten farklı yüzme şekilleri olduğunu da öğrendim. Ama ben farklı stillerde yüzmeyi henüz bilmiyorum. Sadece serbest stil yüzme olarak adlandırılan yüzme stilini biliyorum.
Bu blogu hazırlarken yüzmeyi anlatmanın oldukça zor olduğunu fark ettim. O yüzden yüzme sporunu ve stillerini babamla internetten derlediğimiz bilgi, video ve resimlerle anlatmaya çalışacağım.
Yüzme, aslında birçok ülkede okullarda zorunlu öğretilen bir derstir. Bunun en önemli nedeni yarışmacı yüzücüler yetiştirilmesi değil, yüzmenin temel insani bir ihtiyaç olması, boğulma tehlikesine karşı korunmayı sağlamasıdır. Yüzme öğrenmekle, yarışmacı yüzücü olmak arasında büyük farklar vardır. Her yaştan kişi yüzme eğitimi alabilir, ancak her yüzme eğitimi alan kişi yarışmacı yüzücü olamaz. (video için linki tıklayın). https://youtu.be/wVaKpgdOuzU
Bu ayrımı yaparken, yani yarışmacı yüzme sporcusunu seçerken, çocuğun suyu sevmesi, sudan korkmaması, verilen egzersizleri istekle yapması, yüzmeyi sevmesi ve yarışmacı bir karakterde olması önemlidir. Yüzme, bireysel bir spor olduğu için yenme yenilme, geçme geçilme olgularının yoğun yaşandığı bir daldır. Bu yüzden özgüveni yüksek çocukların öne çıktığı bilinmektedir.
Bu özelliklere yakın bir yüzücü adayı iseniz şehrinizde bulunan spor kulüplerinin bünyesine girerek lisanslı bir yüzücü olabilirsiniz. Bir takım adına yüzmeye başlarsınız ve yerel yarışlardan olimpiyatlara uzanan bir kariyere başlamış olursunuz.
Yüzme sporuna başlamadan önce egzersizler yapılması gerekir. Isınan vücudun spor yapması daha doğru olduğu için, yüzmeye başlamadan önce vücut esnetilmeli ve gerdirilmelidir. Bunun yanında doğru stillerin uygulanması, nefes alış veriş tekniklerinin öğrenilmesi ve su ile uyum içinde sporun gerçekleştirilmesi, yüzme sporunun kritik adımlarıdır. Bu adımların doğru uygulanması ve öğrenilmesi, hem vücudu fazladan yormayı engelleyecek, hem de spor sonrasında ruh ve beden olarak bütünüyle bir rahatlık kazanılacaktır. Yüzülen ortamın temizliği ve hijyeni, bu sporun bir başka gereksinimidir. Temiz bir ortamda yüzmek, kişinin sağlığı için önemlidir.
Yüzme, belli bir kurala bağlı kalmadan havuz, deniz, göl, akarsu gibi yerlerde yapılabilen sağlık amaçlı bir spor olduğu gibi yarışma amacıyla da yapılan bir spordur. Yarışma amaçlı yüzme sporunda genellikle belli kurallara göre ölçüleri olan (50 metre, 8 kulvar) havuzlar kullanılır. Bazı özel yarışmalar ise deniz veya göllerde yapılmaktadır. Özel olarak düzenlenen, dayanıklılığa dayalı bu yarışlar değişik mesafelerde yapıldığı gibi 10 kilometre yüzülen maraton yarışları da yapılmaktadır.
Gerek sağlık amaçlı gerekse yarışma amaçlı yüzme sporunda bedenin kulaç ve ayak hareketlerinden başka bir yardım almadan yapılan beş farklı yüzme stili vardır. Bunlar, serbest, sırtüstü, kelebek, kurbağalama ve karışık yüzme stilleri olarak adlandırılır. Karışık dört yüzme stilinin arka arkaya yapıldığı yüzme stilidir. Yarışmalarda her yarışmacı kendi kulvarında, serbest, sırtüstü, kelebek ve kurbağa stillerinin her birinde veya dördü birden karışık olarak, 50, 100, 200, 400, 800, 1500 metrelerde bireysel veya ekip olarak yarışırlar. Yarışma yapılan yüzme havuzları 50 m boyunda, 8 kulvarlı, tatlı su ile doldurulmuş normal ısısı olan havuzlardır.
Serbest yüzme: Bu stilde, yüzücü suyun su yüzeyine paralel ve yüzükoyun durumdadır. Kollar bitişik olarak baş seviyesinde gezdirilerek, ileri uzatılır. Ayaklar dahil bütün vücut gergin ve düz bir şekildedir. Kollar ve bacaklar, sırayla uyumlu bir şekilde hareket ettirilir. Kollar aşağıya ve yanlara doğru itilir. Ayaklar ise önce arka tarafa kalçalara doğru çekilir, sonra indirilir ve vücut ileri itilir. Mevcut yüzme stillerinin en hızlısıdır. Bu stil daha çok kısa ve orta menzilli yüzme yarışlarında kullanılır. 100 m, 200 m, 400 m, 800 m, 1500 m mesafelerde yapılır. (video için linki tıklayın). https://youtu.be/5HLW2AI1Ink
Sırtüstü: Bu stilde beden su üstünde sırtüstü yatmış, düz olarak bulunur. Omuzlar kalçalardan daha üsttedir. Baş göğüse doğru çekilir ve başın yarısı su içinde durur. Kollar nöbetleşe baş üzerinden arka kısımdan suya vurulur. Bu sırada eller de kürek vazifesi görür. Bacaklar serbest yüzmede olduğu gibi hareket ederler. Baş su üzerinde olduğu için nefes alımı rahat yapılır. 100 m ve 200 m mesafelerde yapılır. (video için linki tıklayın). https://youtu.be/xviHn1Qg-5s
Kurbağalama: Bu stilde de vücut suyun içinde yüzükoyun durumdadır. Bu yüzme stili, her yaştaki insanın uzun mesafelerde sıkıntısız ve kolay yüzebilmesi bakımından tutulmuş bir yüzme şeklidir. Bu stilde, yüzücü ayaklarını ve ellerini daireler çizerek ilerler. Aslında kurbağaların yüzüş tekniğini taklit edilir. Yani serbest ve sırtüstü yüzmenin tersine, bacaklar ve kollar yanlara açılır ve toplanır. Bu stil 100 m ve 200 m mesafelerde yapılır. (video için linki tıklayın). https://youtu.be/mFFxTuaMpDQ
Kelebek: Uygulanması en zor yüzme stili olarak bilinir. Su üzerine çıkılarak ve su altına girilerek yüzülen bir stil olduğu için kol bel ve bacak hareketlerinin uyumunun çok iyi olması gerekir. 100 m ve 200 m mesafelerde yapılır. Kelebek, kurbağalama yüzüşe benzer. Ancak kelebek yüzüşte yüzleri suyun yüzeyine değecek şekilde yüzülür. Ayrıca kelebek düz bir çizgiden çok iki boyutlu bir düzlemde yapılır. Yüzücüler diğer stillerde olduğu gibi 15 metre boyunca su altında yüzebilir. Ayrıca yüzücüler havuzun kenarına her dönüşte ve yarış sonunda değmek zorundadırlar. Ayrıca kelebek stilinde diğer bir kural ise ellerin ve ayakların eş zamanlı olarak hareket etmesidir.
Özel bir yüzme stili olan Yan Kulaç: Bu yüzme şeklini genellikle cankurtaranlar kullanır. Vücut su üzerinde yan tarafın üzerine yatay şekilde olur. Bir kol başın altından ileri doğru uzatılırken diğeri bacağın üzerinde durur.
Yüzme yarışları: Havuz yarışları, kros ve mukavemet yarışları olmak üzere ikiye ayrılır. Yüzme havuzları 50 m boyunda, 8 kulvarlı, tatlı su ile doldurulmuş normal ısısı olan havuzlardır. Kros ve mukavemet yarışları ise denizlerde ve akarsularda yapılır. Her ülkede uygulanan başka başka stilleri vardır.
Yüzme sporcusunun öncelikle sabırlı olması gerekir. Performansını çalışarak geliştireceğini bilmelidir. Hocasının karadan söylediklerini suda uygulayacak olmasından ötürü, iyi bir dinleyici olması da gerekir. Suya karşı özel bir ilgisi olmalıdır. Suda rahat olmalı kendini sıkmamalıdır. Yüzmede başarılı olmak için dayanıklılık antrenmanlarını düzenli ve aksatmadan yapmalıdır. Yoğun olarak kalori harcayacağından, beslenmesini iyi programlamalıdır. Uyku ve dinlenme zamanlarını iyi programlamalıdır.
