Küresel ısınma günümüzde bütün dünyanın gündeminde olan konulardan biridir. Küresel ısınmayı basitçe atmosferde bulunan zararlı gazların sera etkisinden dolayı yeryüzünün ortalama sıcaklığındaki artış ve iklim değişikliği olarak açıklayabiliriz. Bu sıcaklık artışı -eğer bir çözüm bulunmazsa- kuraklık, dengesiz iklim değişiklikleri, düzensiz yağışlar, çölleşme, çeşitli doğal afetler gibi sonuçlar doğurmaya devam edecek ve insanlığın yok olmasına sebep olabilecektir. Tabi potansiyel çözümler de yok değil. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının sıklaştırılması ve fosil yakıtların kullanımının tamamen bırakılması bizleri bu acı sondan koruyabilir ve dünyamızın yüzyıllar sonra da yaşanabilir bir yer olarak kalmasını sağlayabilir. Peki yenilenebilir enerji kaynakları nelerdir ve doğaya zarar vermeden nasıl ihtiyacımız olan enerjiyi üretir?
Yenilenebilir enerji sözlük anlamı olarak sürekli devam eden doğal süreçlerdeki var olan enerji akışından elde edilen enerjidir. Bu enerji kaynakları tükenmez ve fosil yakıtlar gibi atmosfere zarar vermez. Yenilenebilir enerjiler: rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, biyokütle enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerji, hidrojen enerjisi ve dalga enerjisidir. Şimdi bu enerjileri nasıl elde ettiğimize bakalım.
Rüzgar enerjisi, rüzgarın sahip olduğu kinetik enerji sayesinde rüzgar türbinlerini döndürmesi ve bu şekilde oluşan kinetik enerjinin elektrik enerjisine dönüştürülmesiyle elde edilir. Rüzgar enerjisi de kullanılabilir bir yenilenebilir enerji çeşidi olsa bile her zaman her yerde kullanılabilecek bir enerji kaynağı değildir. Her gün rüzgar istenen şiddette olamayacağı için her yere rüzgar türbini kurulamaz. Washington Dağı, Everest, Grussian gibi bölgelerde hedeflenen düzeyde rüzgar enerjisi elde etmek mümkündür.
Güneş enerjisi, güneş panelleri vasıtası ile güneş ışınlarındaki fotonları toplayıp fotonların taşıdığı enerjinin elektrik enerjisine ve ısı enerjisine dönüşmesiyle sağlanır. Her ne kadar tamamen zararsız bir kaynak olsa da, günün her dakikasında güneş olmadığı için istenen verim alınamayabilir.
Biyokütle enerjisi, tarım atıkları, hayvansal atıklar, şehir atık suları, vb. atıkların oksijensiz ortamda çürütülmesi ile elde edilir. Bu atıklar ile temin edilen yakıta ise biyogaz adı verilir. Düşük maliyetli olması sağladığı avantajlardan biridir. Özellikle Türkiye’de tarım ve hayvancılığın yoğun olarak yapıldığı göz önüne alındığında bence biyokütle enerjisi yatırım yapmamız gereken enerji çeşitlerinden biridir.
Jeotermal enerjide, yer altından çıkarılan sıcak suların buharının kurulan düzeneklerdeki türbinleri döndürmesi ile oluşan kinetik enerji elektrik enerjisine dönüştürülür. Eskiden buharlı lokomotifler de bu yolla çalıştırılıyordu. Ülkemizde jeotermal kaynakların bolluğunu düşündüğümüzde bence kullanmamız gereken enerji çeşitlerinden biri de budur.
Hidrolik enerjide, hidroelektrik santrallerinde suyun türbinleri döndürmesi ile meydana gelen kinetik enerji elektrik enerjisine dönüştürülür. Ülkemizde de birçok hidroelektrik santrali vardır.
Hidrojen enerjisi, petrol, doğal gaz, vb. fosil yakıtlar gibi hidrojenin de yakılması ile oluşur. Hidrojen enerjisinin fosil yakıtlardan ayrılan yönü su ve ısı dışında ürün ortaya çıkarmamasıdır. Fakat bu enerji çeşidine yatırım yapmamız gerekiyor diyemiyorum çünkü hidrojen enerjisini elde etmek petrole nazaran çok daha pahalıdır.
Dalga enerjisi, deniz ve okyanuslarda rüzgarın su yüzeyinde ve yüzeyin altında oluşturduğu basınçtan meydana gelen kinetik enerjidir ve bu enerji de türbinler yoluyla elektrik enerjisine dönüştürülebilir. Eğer doğru yerlerden dalga enerjisi elde etmeye çalışılırsa istenen verim alınabilir.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanım sıklığı dünyanın her yerinde değişmektedir. Ekvatora yakın bölgelerde güneş enerjisi, rüzgarlı alanlarda rüzgar enerjisi sağlanabilir. Ancak bu konuda devletler birbirinden bağımsız bir şekilde küresel ısınmaya karşı önlem almaktansa bu konuda bir olup dünyayı birlikte korumaya çalışmalılar. Evet, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak küresel ısınmanın etkilerini önleyebilir veya azaltabilir. Ama fosil yakıtların kullanımı sıfıra indirilmedikçe küresel ısınma riski hep devam edecektir. Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak yalnızca doğaya daha fazla zarar verilmesini önler ancak fosil yakıtların verdiği zararı engelleyemez.