Organ yetmezliği gibi durumları olan hastaların iki kurtuluş yolu vardır. Birincisi organ nakli ve ikincisi de yapay organlardır.
Organ nakli bir organın verici vücuttan çıkarıldığı ve sonrasında hasarlı veya eksik bir organın yerini almak üzere bir alıcı vücuda yerleştirildiği operasyonlardır. Nakledilecek organın ya da dokunun bağışçısı ile bağışı alan kişi farklı bölgelerde yaşayabilir. Üstüne organ ya da doku canlı bir insandan izni ile veya bir kadavradan (bağış ya da araştırma için bağış edilmiş vücut ya da vücut parçası) alınabilir. Nakledilmiş organların ömürleri hakkında tam bir veri veremem ama tahminler var. Bu tahminlere ise https://health.osu.edu/health/general-health/transplant-organs sitesinden bakabilirsiniz.
Nakledilen organların olumlu yanlarından biri önceki organın yetersizliğine sebep olan neden nakledileni de etkilemedikçe neredeyse her zaman organın işlevinin tamamını karşılamasıdır. Organ naklinin bir olumsuz yanı ise bekledikleri 5 yıl içinde hastalara organ bulunabilmesi şansı yüzde ellidir. Bir başka olumsuz yan ise her organın bağışlanamaması.
Malzeme bilimi ve doku mühendisliği sayesinde her geçen gün gelişen yapay organlar ise farklı bir çözümdür. İlk olarak yapay organların çeşitleri nakledilebilen organlardan daha fazladır. Yapayla değiştirilebilen organların/vücut parçalarının birkaçı:
-
Uzuvlar
-
Mesane
-
Beyin
-
Kulak
-
Göz
-
Kalp
-
Karaciğer (Yapımda)
-
Akciğer
-
Yumurtalıklar
-
Pankreas
-
Kırmızı kan hücresi
-
Testisler
-
Soluk borusudur.
Bunlar yapayla değiştirilebilecek tüm organlar değildir çünkü kalça protezleri bile yapay organ yerleştirme olarak sayılabilir ama yapay organ çeşitliliğinin bağışlanabilecek organların çeşitliliğinden daha fazla olduğunu anlamışsınızdır. -
Bir de diyaliz makinesini eklemek isterim. Diyaliz makinesi neredeyse yeni bir böbrek kadar efektif olsa da sabit bir güç kaynağı gerektiği ve insana nakledilemediği edilemediği için bir yapay organ olarak kabul edilmez.
-
Bir sonraki avantaja geçmeden önce başka eklemek istediğim bir araç daha var. Demir akciğer solunum kaslarını kaybetmiş kişiler için tasarlanmış ve hava basıncı vb. şeyleri kişi için ayarladıktan sonra insanın solunum hareketini taklit eden bir makinedir.
Fotoğraftaki Paul Alexander bu makineyi 71 yıl boyunca kullanmıştır ve ölümüyle bu makineyi kullanan kişi sayısı sadece bire düşmüştür. Makine bir de aşırı pahalı olmadığından 2020’de Covid-19 krizinde de yeniden kullanılmıştır. -
İkinci olarak yapay organlar için yıllarca beklemeye gerek yoktur. Normal organlar için bir bağış beklenilmesi gerekse de yapay organların sayıları sınırlı olsa da zaman konusunda bir engel yoktur. Ama başka bir engel vardır, ücret. Bulabildiğim yapay organların averaj ücretleri:
- Kalp 200000$
- Akciğer yaklaşık 164000$
- Göz 2500$-8300$
- Kulak 4625$
- Kol 20000$-80000$
- Bacak 3000$-120000$ (kontrol edilebilme farkı yüzünden)
- Mesane 15000$