Yabancı yatırımcıların ve firmaların ülkenizdeki faaliyetlerini doğru buluyor musunuz? Aslında bu soruya herkes kendi bakış açısına göre farklı bir cevap verecektir, işte ben bugün tam bunu ele alacağım yani bir ülkedeki firma ve bireyin başka bir ülkede ticari amaçla yaptığı çalışmaları ve yatırımların avantajları ve dezavantajları. Yabancı yatırımcılar ve firmaların yaptığı çalışmalar kimileri tarafından hoş karşılansada kimileri buna şiddetle karşı. Peki bunun temel sebebi nedir? Gelişmekte olan ülkelerin ekonomik olarak geri kalmışlıklarının altında yatan faktörler olarak bilgi, teknoloji ve sermaye açığıdır. Ekonomik veriler, ülkemizdeki ve dünyadaki örnekleri göz önünde bulundurursak, yabancı yatırımcıların ve firmaların ülkedeki faaliyetlerinin dezavantajdan daha çok avantaj sağladığını ve sermaye vb. açıkları kapatabileceğini düşünüyorum.
Ülkemizde yapılan yabancı yatırımların dezavantajdan daha çok avantaj sağladığından bahsetmiştim ama bu yatırımcıların sayısı maalesef yetersiz. Fakat bu durumda bile gayrimenkule yatırım , otomotiv, petrol dağıtımı veya reklamcılığa kadar birçok sektörde kapladıkları alan oldukça büyüktür. Aslında yabancı yatırımcıların dünya genelinde güçlerini etkin olarak kullanmalarına bağlı olarak ülkelerin ekonomik kalkınmalarına katkısı büyük çapta artış göstermektedir. Peki bu yatırım süreci nasıl gerçekleşir? Genel olarak bir yatırımcı yabancı iş operasyonları kurduğunda, yabancı bir şirkette hisse sahibi olduğunda veya kendi çıkarları doğrultusunda yabancı iş varlıkları satın aldığında gerçekleşir.
Bu sürecin daha öncede bahsettiğim gibi avantajları vardır. Yabancı yatırım kaynaklı projelerin herkes için farklı bir avantaj sağlar. Bunları genel olarak ele alacak olursam, yatırımcı ve firmalara piyasa erişme imkanı sağlar. Yabancı bir pazara girmek için etkili bir yoldur bu yatırımlar. Bazı ülkeler yabancı şirketlerin iç pazarlarına erişimini son derece sınırlayabilir. Pazarda bir iş edinmek ya da bir iş kurmak, erişim sağlamak için bir araçtır. Yabancı kaynaklı yatırımlar çalışmanın yapıldığı ülkeye de birtakım avantajlar kazandırır. Yabancı yatırımlar ve firmalar çalıştığı ülkenin ekonomisine büyük katkı sağlayabilir. Bu duruma en iyi örnek, Apple. ABD merkezli bir şirket olan Apple 2017’de Amerika ve Avrupa’dan sonra üçüncü büyük Pazar olarak kabul edilen Çin’de AR-GE çalışmalarını artırmak için 507,1 milyon dolarlık bir yatırım yapacağını duyurmuştu. Duyurunun yapıldığı dönemde Apple’ın Çin pazarındaki geliri yüzde 12 oranında bir düşüş yaşıyordu. Çin Ticaret Bakanlığı yaptığı açıklamada 2017’nin ilk yarısında Çin ekonomisinin sırasıyla yüzde 11 ve yüzde 20,4 arttığını belirtti. Bu artışın tetiklenmesinin en büyük nedeni ise ülkenin yüksek teknoloji ürünleri üretim ve hizmetlerini hedef alan yabancı yatırım akışıydı.
Yabancı yatırımcılar ve firmalar hem kendilerine hem de ülkeye fayda sağlayıp ülkedeki bilgi, sermaye ve teknoloji eksikliğini gidermeye yardımcı olur. Bu çalışmaların başarılı olduğunu gösteren birkaç kurum(ISS TÜRKİYE, MERCEDES-BENZ TÜRKİYE, JTI, BSH TÜRKİYE) yabancı yatırımcıların farklı alanlarda da ticaretlerine pozitif yönde değer katmaktadır. Büyüme potansiyelini artıran markalaşma ve dış ticaret hacminin büyüklüğü buna verilebilecek birkaç örnektir. Yabancı yatırımlar ve firmalar İhracat ve ithalat dengelerini de yakalamaya da yardımcı olur bu da ülkelerin gelişmekte olan ülke kategorisinden gelişmiş ülke potansiyeline ulaşmasına yardımcı olur.