Veganizm, hayvan ve hayvan ürünleri tüketimini reddeden bir diyettir. Son 4 yılda Türkiye’de veganizm oranı %125 oranla arttı. Bu Türkiye mahsus bir olay değil. 21. yüzyıl başından beri veganizm büyük bir artışta. Vegan insanların çoğu hayvan hakları ve hayvansal ürünlerin dünyaya olan olumsuz etkilerinden dolayı vegan. Ama ben bugün sadece veganizmin hayvansal ürünlerin dünyaya olan olumsuz etkileriyle ilgili olan taraftan bahsedeceğim. Bir grup 2030’a kadar herkes vegan olmazsa yaşamın devam edemeyeceği düşüncesini öne sürüyor. Peki bu doğru mu? Gelecek veganlıktan mı geçiyor? Gelin bir göz atalım.
Öncelikle hayvansal ürünlerin şu andaki en büyük problemlerden biri olan küresel ısınmaya büyük bir etkisi olduğunu kimse reddedemez. Yıllık CO2 emisyonlarının yaklaşık %5-10’u hayvansal gıda üretiminden kaynaklı. Ve sadece bu da değil. Dünyadaki arazilerin büyük bir kısmı çiftlilere harcanıyor. Eğer hızla artan popülasyonu göz önünde bulundurursak dünyanın en son ihtiyacı yer kıtlığı. Bu yüzden hayvansal gıdaların tüketiminin büyük olumsuz etkileri var. Peki olumsuz etkileri olması 2030’a kadar yaşamın feci bir tehlikede olacağının bir göstergesi mi?
%10 büyük bir oran olmasına rağmen %100 değil. Yani herkes vegan olsaydı hala CO2 oranları şimdikinin %90’ı olacaktı ve bu hala çok büyük bir rakam. Demek istediğim sadece vegan olmak bütün küresel ısınmayı durdurmayacak. Toplu taşıma kullanmak, yenilenebilir enerjiyi tercih etmek gibi büyük adımlar atılmadığı sürece küresel ısınma tam gazla devam edecek.
Birde başka bir konuya değinelim. Herkesin vegan olabilmesi için öncelikle besin alternatiflerine ihtiyacımız var. Örneğin et ve yumurta gibi besinlerin verdiği proteini başka bir şeyden almamız zor. Fakat günümüz teknolojisiyle çoğu ürünün alternatifleri mevcut. Örneğin inek sütünün yerine badem sütleri üretiliyor. Peki bu alternatifler tamamen masum mu? Maalesef hayır. Badem sütü için 100 binlerce litre su harcanıyor ve suda sınırsız değil. Ve bu sentetik yedekler bazı yerlerde üretilemiyor ve bu yüzden taşıma içinde ekstradan yakıt harcanıyor. Anlayacağınız hiç bir yedek tertemiz değil.
Bir başka husus ise bilim insanlarının dediğine göre CO2 emisyonu oranları böyle devam ederse 2050’de dünyanın berbat bir halde olacağını söylüyorlar. Aslında bu çok kötü bir haber. Ama 2050 2030’dan 20 yıl daha geç. Yani 2030’da çok büyük ihtimalle dünya hala yaşanabilir bir yer olacak.
Anlayacağınız herkes vegan herkesin olmasının dünyaya artıları olacağı reddedilemeyecek bir gerçek. Fakat bütün değişkenleri ele aldığımızda çok da etkili bir faktör değil.