“Fikrimi çalmaları mühim değil… Asıl mühim olan kendi fikirlerinin olmaması.” – Nikola Tesla
Thomas Edison, Nikola Tesla’nın eski patronuydu. Edison, neredeyse her zaman Tesla’ya yaptığı maddi ve manevi kötülükler ile anılır. Tesla’nın önünü kesmeye çalışması ve kendi çıkarları için olan rekabeti için fazlaca anılması onun insanlığa kattıklarını hiçe saymanın bahanesi değildir, olamaz da.
Bu iki kan davalı dahi, dünyayı kimin aydınlatacağına dair bir savaşa tutuştular:
Tesla’nın alternatif akım sistemi ve Edison’un doğru akım sistemi… Alternatif akım, periyodik olarak yön değiştiren elektrik akımıdır ve Nikola Tesla tarafından popülerleştirilmiştir. Doğru akım ise sadece bir yönde akan elektrik akımıdır. Alternatif akım doğru akıma, doğru akım ise alternatif akıma dönüştürülebilir.
W. Bernard Carlson, hangi mucidin daha iyi olduğu tartışmasını şöyle özetliyor: “Onlar farklı mucitlerdi. Birinin diğerinden daha iyi olduğunu söyleyemezsiniz. Amerikan toplumunun Edisonlara ihtiyacı var ve onun da Teslalara ihtiyacı var.”
Thomas Edison, parayı ve insanları yönetmeyi biliyordu. Bir patron olmayı biliyordu, doğru kişilerle bağlantı ve ağ oluşturmayı biliyordu. Bu onun iş başarısında Tesla’yı geçmesini elbet sağlıyordu. Tesla ise kendi idealist doğasında iş dünyasının realizmi ile çatışıyor olduğundan pazarlama, para tutma ve para kazanma konularında geride kalıyordu.
Bu da iş dünyasını etkiledi. Edison, bu dünyanın Tesla’dan çok daha gerçekçi bir parçası olabildi. Bu da başarısının katlanarak artmasına neden oldu. Bu açıdan Edison daha başarılı bir iş insanıydı.
Zeka konusuna gelirsek, zeka bir yolla kesin olarak ölçülemez. Ancak bazı karşılaştırmalar yapabiliriz. Tesla, görsel zekası çok güçlü birisiydi. İcatlarını kağıt üstünde değil, hayal gücünde geliştiriyordu. Oysa Edison, Tesla’nın aksine daha çizimci ve zanaatkardı. Eğitim olarak Edison, hiçbir zaman üniversiteye gitmedi ve kendini eğitti. Tesla ise üniversiteye gidiyordu ama okulu bitirmeden bıraktı. Vizyon başarısı ise her ne kadar tartışılabilir ve öznel olsa da Tesla, vizyon anlamında daha iyiydi. Sonuç olarak biri iş başarısı anlamında, diğeri ise vizyon anlamında alanlarının en zekileriydi.
Bu karşılaştırma ardı gelmeden uzayıp gidiyor ve aslına bakılırsa bazı kriterler kısmen öznel düşünce içerdiğinden net bir sonuca varmıyor veya güçlü bir koz olmuyor. Şahsen bana göre: Her şeye rağmen Edison bazen doğrudan çalarak ve bir ekiple çalışarak başarıya ulaştı, Tesla ise kendi başına. İki dahi de her ne kadar farklı alanlarda başarılı olsa bile, bu tartışma ardı gelmeden uzayacak.
“Bırakın doğruları gelecek söylesin ve herkesi eserlerine, başarılarına göre değerlendirsin. Bugün onların olsun; ama uğrunda çok uğraştığım gelecek, benimdir.” – Nikola Tesla