Merhaba ben Akın;
7-14 Ocak tarihleri arasının Beyaz Baston Görme Engelliler Haftası olduğunu biliyor muydunuz? Ben yeni öğrendim. Bu konuyu seçtiğimde www.beyazbaston.org.tr sitesini inceledim. Tamamlanmış veya devam eden bir çok proje var.
Çevremde engelleri olan insanlar görüyorum, sizler de görüyorsunuzdur, onlara nasıl davranmamız gerektiği konusunda hepimizin az çok bilgisi vardır. Engelli insanlara acıyarak bakmamak gerektiğini biliyorum. Acınması onları üzüyormuş, onları sadece aşmaları gereken engelleri olan birer birey olarak görmeliymişiz.
Tarih engellerini aşan nice insan hikayeleriyle dolu. Örneğin Aşık Veysel, Stevie Wonder, Ray Charles görme engelli olmalarına rağmen tüm dünyaca bilinen besteci, piyanist, saz ustası, şarkıcı gibi ünvanlara sahip olmuşlar. Hatta yeni öğrendim; Beethoven klasik müzik bestelerine işitme kaybı yaşadıktan sonra da devam etmiş, düşünebiliyor musunuz? İşitme engelli bir insan müzik yapıyor! Gerçekten dedikleri gibi “Tek engel galiba sadece biziz, kendimiziz…”
Düşündüğüm projeler daha önce yapılmış. Mesela görme engelliler için kitap okunabilir diye düşündüm. Bu konuda yıllardır çalışmalar yapan yerler varmış:
- http://konusankitaplik.mkutup.gov.tr Milli Kütüphane’nin kendi ses stüdyosuna gidip gönüllü olarak kayıt yapabiliyormuşuz.
- https://seslikutuphane.ibb.gov.tr/tr/ İstanbul Büyükşehir Belediyesi de bu konuda çalışmalar yapıyormuş.
- http://getem.boun.edu.tr Boğaziçi Üniversitesi’nin sitesi. En sevdiğim bu site oldu çünkü bir stüdyoya gidip seslendirmemize gerek yokmuş. Evimizde kaydımızı kendimiz yapabiliyormuşuz. Sessiz bir ortamda, anlaşılır bir şekilde ve tane tane okumamız yeterliymiş. IOS kullananlar telefonundaki “Sesli Notlar” uygulamasından, Android kullananlar ise “Kitaplara Ses” uygulamasını telefonlara indirerek kayıt dosyalarını oluşturup e-mail atabiliyorlar. Bu sayede görme engelli insanların okuyabilecekleri bir çok kitap oluyor. 15 yaşından büyükler seslendirme yapabiliyorlarmış, ileride ben de yapacağım.
Araştırma yaparken Dünya Göz Vakfı’nın “Gören Gönüllüler” Projesi’ni keşfettim. Bir akıllı cihaz yapmışlar adı Smart Vision. Telefon kadar boyutlarda, renk tanıma, sesli döküman okuyucu, alarm butonu ve navigasyon gibi özellikleri var. Görme engellilerin bu cihazlardan edinebilmelerini istiyorsak IŞIK yazıp 5469’a 5 TL karşılığında mesaj atabiliyormuşuz.
Sensörlü bir baston hayal ettim; o da varmış, önündeki engellerde ses veya titreşim yoluyla kişiyi uyarıyormuş ama çok pahalı maalesef herkes alamaz. Üstelik annemle ben gözlerimizi bağlayıp ellerimize baston gibi şemsiye aldık ve evde yürüdük, kendi evimizde bile çok zorlandık, engellerde uyarılsak yine de zorlanırdık bence.
Öyle bir buluş olmalı ki artık görebilmeliler. İşitme engeli olanlar bir cihazla duyabiliyorlarmış, göz konusunda da neden olmasın? Bir gözlük mesela, güneş gözlüğü gibi, bir kamerası var ve görüntüyü ses dalgalarıyla göze gönderiyor. Böyle bir şey mümkün olur mu bilmiyorum; umarım bir gün olur…
Teşekkürler, görüşmek üzere.