1-)Cisim ile yüzey arasında olur.Cismin hareketin zorlaştırır.Cismin hareketini engeller. Hareketli bir cismi yavaşlatır, durdurur.
2-) Sürtünme Kuvveti cismin hareketini sağlayan kuvvete zıt yöndedir.
3-) Sürtünme Kuvveti cismin temas eden yüzeyinin cinsine bağlıdır. Farklı zeminde cisme etki eden sürtünme kuvveti farklıdır. Cismin ağırlığına bağlıdır. Ağırlık arttıkça sürtünme kuvveti artar.
4-) Pürüzlü yüzeylerde: Sürtünme kuvveti fazladır. Cismin hareketini zorlaştırır. Halı, çakıllı yol, kumlu yol vb …
5-) Az pürüzlü yüzeylerde: Sürtünme kuvveti azdır. Cismin hareketini kolaylaştırır. Fayans, buz, ıslak zemin,vb…
6-) Günlük hayatta bazı olayları gerçekleşmesi için sürtünme kuvvetinin artırılması gerekir.
Örnekler:
a)Frene basıldığında arabanın durması.
b) Kışın araba lastiklerine zincir takılması.
c) Kışın arabalarda kar lastiği kullanılması.
d) Bot giyilmesi.
f) Asfalt yolların pürüzlü olması.
g) Futbolcuların krampon giyinmesi.
h) Halı kaydırmazlar.
7-) Günlük hayatta bazı olayların gerçekleşmesi ve yapılabilmesi için sürtünme kuvvetinin azalması gerekir.
Örnekler:
a) Buz pateni yapan kişilerin ayakkabılarının altlarının ince olması ve mum sürülmesi.
b) Motor parçalarının engellemek için yağ sürülmesi.
c) Cisimleri yağlanması.
d) Eşyalara tekerlek takılması.
😎 Sürtünme Kuvvetinin Olumsuz Etkileri:
a) Kapı ve menteşelerin aşınması.
b) Ayakkabı tabanlarının aşınması.
c) Fren balatalarının aşınması.
9-) Sürtünme kuvveti pürüzlü yüzeylerde fazladır. Pürüzlü yüzeylerde hareket etmek, yol almak az pürüzlü yüzeye göre zordur. Özdeş 2 cisim pürüzlü ve az pürüzlü yüzeylerde serbest bırakıldığında az pürüzlü yüzeyde daha fazla yol alır.
10-) Sürtünme kuvveti ile ilgili yapılan deney düzenekleri yüzey cinsinin sürtünme kuvvetine etkisini görmek için, bir topu önce asfalt sonra mermer yolda bırakalım. Cismin ağırlığının sürtünme kuvvetine etkisini görmek için önce 2 tuğlayı sonra 1 tuğlayı asfalt yolda çekiniz.
11-) Havada hareket eden bir cisme hava tarafından uygulanan kuvvette, hava direnci ya da hava sürtünmesi adı verilir.
12-) Hava direnci cismin hareketini zorlaştırır. Hareket yönüne zıt yönde etki eder.
13-) Bir cismin hava ile temas eden yüzeyine büyük olması, sürtünme kuvvetini arttırır. Paraşütün yüzey alanının geniş olması, etki eden hava direncini arttırır.
14-) Hava ve kara taşıtları hava direncini azaltacak şekilde tasarlanmıştır. Uçak, yarış arabaları, vb…
15-) Suda hareket eden bir cisme su tarafından uygulanan, hareketi zorlaştırıcı kuvvete Su Direnci ya da Su Sürtünmesi adı verilir. Su Direnci, tüm sıvılar için geçerlidir.
16-) Balıkların vücut şekilleri , su direncini azaltacak şekildedir.
17-) Su direncini azaltmak için,
a) Gemilerin ön kısımları V şeklinde tasarlanmıştır.
b) Dalgıçlar için özel kıyafetler tasarlanmıştır.
18-) Su direnci, hava direncinden fazladır.
SÜRTÜNME KUVVETİNİ LEHİMİZE ÇEVİRMEK
Prof. Oğuz Gülseren ve ekibi TÜBİTAK destekli bir projede atom seviyesinde sürtünmeyi ve özelliklerini araştırıyorlar. Hepimizin bildiği üzere iki yüzey birbirine değiyorsa bunların arasındaki etkileşimden bir yatay sürtünme kuvveti doğar. Sürtünme kuvvetinin günlük yaşam için çok önemli olduğunu söylüyor. ekonomik ve teknolojik açıdan bir örnekle devam ediyor. Bir otomobilde güvenli bir sürüş ve lastiklerin yolu kavraması için yol lastik yüzeyi arasında uygun bir sürtünme kuvveti olması gerekiyor. Fakat diğer yandan otomobilin motorundaki dişlerin arasındaki sürtünmeyi ve aşınmayı azaltmak da gerekiyor. İşte lastik ve yol arasında uygun bir sürtünme kuvveti olmasını sağlamak ve dişliler arasındaki sürtünmeyi de azaltmak için sürtünmeyi atom seviyesinde anlatmak gerekiyor. Atomlar arasındaki etkileşmede atomlar arası enerji transferinin ve enerji kaybının nasıl olduğu konusundaki açıklamaların hala yetersiz olduğunu söylüyor.