Öncelikle stresin ne olduğunu, stresin çeşitlerini ve stresin oluşmasında rol oynayan etkenleri gözden geçirelim. Stres basitçe anlatmak gerekirse anlık olarak ortaya çıkıp, tehlikede hissetmemize neden olan veya mücadele etmemiz gerektiğini düşündüren, yaşanan bir olay ya da düşünce sonucu meydana gelen endişenin sonucu olan duygusal, zihinsel ve fiziksel yönlerde etki gösteren tepkidir. Başka bir kaynaktan ise stresin kişinin biyolojik ve psikolojik dengesinin bozulmasına karşın gösterdiği tepki durumu olduğunu ve tehdit duygusu veya acıya neden olan olaylara karşı vücudun kendi dengesini kurabilmesi için verdiği normal bir fiziksel tepki olduğu bilgilerini alabiliriz.
Şimdi ise stresin nedenlerinin ne olduğuna bakalım. Stres hissi tehdit algıladığımızda, endişe duyduğumuzda veya korkmuş hissettiğimiz zaman vücutta salgılanan kortizol ve adrenalin gibi stres hormonları salgılanması sonucu ortaya çıkar. Stres altında hissetmemize sebep olan bir olay ile karşılaşıldığı zaman vücut stres yaratan durumla mücadele etmek için kendini hazırlar ve bazı biyokimyasal olaylar zinciri meydana gelir. Bu bakımdan vücutta stres halinde çeşitli hormonlar salgılanır ve hormonlara bağlı bazı fizyolojik mekanizmalar harekete geçer. İş sırasında, işsizlik döneminde ya da emeklilikte baskı hissetmek, aile ilişkilerinde zorluk, boşanma, evlilik, mali sorunlar, doğal afet nedeniyle travma yaşama, askere gitmek veya başka bir şehre taşınma gibi durumlar stresin ortaya çıkmasına sebebiyet verebilir. Aynı zamanda stres ile baş edemez ve stresin üstesinden gelemez isek uyku problemleri, kilo alımı ve depresyon gibi bazı psikolojik rahatsızlıklar gelişebilir. Stresin üç farklı çeşidi bulunur. Bu üç çeşidin ilki daha kolay rastlanan, çok büyük sorunlar çıkarmayan ve genelde devamlı olmayan günlük streslerdir. Bu stres türüne sebebiyet veren olaylar trafik sıkışıklığı, cüzdan gibi değerli bir eşya kaybetmek veya gündelik yaşamdaki sorunlar olabilir. Bir diğer stres çeşidi ise gelişimsel streslerdir. Bu stres türü kişinin yaşına bağlı gerek ergenlikten gerek orta yaş krizlerinden gerekte yaşlılıktan kaynaklanır. Bu stres türü daha çok psikolojik olaylardan kaynaklanır. Örnek olarak ergenlikte bazı şahıslar normalden daha alıngan olabilir ve bu sebepten dolayı ufak bir şakadan bile yüksek derecede alınıp derin manalar çıkarabilir. Üçüncü olan ve en ağır, en derin stres türü olan tür ise hayat krizleridir. Bu stres türü insan hayatına önemli ölçüde yön veren, hayatını etkileyebilecek olaylardan kaynaklanır. Bu stres türüne örnek olarak ölümün yaklaşması, bir yakınımızın hayatını kaybetmesi ve boşanma durumları gibi ağır olaylar örnek verilebilir.
Tüm bu stres korkunç ve baş edilemez gibi gözükmesine rağmen stres aslında eğer daha önce bahsettiğim gibi uzun zamandır üstesinden gelemediğimiz bir durum değil ise zor olamayan ve az miktarda efor isteyen hatta bazı durumlarda kolayca çözülebilen bir durumdur. Şimdi ise son olarak stresi nasıl çözebileceğimize bakalım. Stres altındaki kişi ağır olmayacak şekilde sevdiği fiziksel egzersizler yaparak, açık hava yürüyüşleri yaparak stresini azaltabilir. Sağlıklı ve dengeli beslenmenin sağlanması, gerekli düzeyde uyku, tütün ve alkol tüketiminden kaçınılması, sosyal yaşama önem verilmesi, kişisel bakıma vakit ayrılması gibi yaşam tarzı değişiklikleri de önerilir. Bazı durumlarda ise doktor gözetimi altında ilaç tedavisine başvurulabilir.
kaynakça:
https://www.medicana.com.tr
https://www.memorial.com.tr
https://www.acibadem.com.tr
