”Her hastalık evvela ruhta başlayıp sonra vücuda sirayet etmiş bir isyandır.”
Bir şeyin ne olduğunu anlamak için, o şeyin tam tersini düşünmeliyiz bazen. Bu yöntemi kullanarak, şu soruyu soruyoruz:
”Sağlıklı insan nasıldır?”
Psikolojiye göre sağlıklı insan, kendisiyle uyumlu olan, neyse onu ortaya koyan, çıkarlarına göre hareket etmeyen, zorda kalsa da kendisi olan; tutarlı olan insandır. Sevgi ve saygıya dayalı bağlar kuran, kendine güvenen; ancak aynı zamanda öz eleştiri yapabilendir. Toplumda bir yeri ve görevi olduğunun farkında olmalıdır. bulunduğu zor durumda gerekirse baş vuracağı bir gücü veya duruma uyabilme yetisine sahip olmalıdır. Ruh sağlığı yerinde, mesleği dışında eğlenceli, dinlendirici ve sağlıklı aktiviteler yapmalıdır.
“Bende bunların hiçbiri yok!” diyorsanız bir yetişkin değilsinizdir zaten, ergenlerde ve çocuklarda farklı kriterler kullanılır. O yüzden sakin olabilirsiniz; depresyonda falan değilsiniz.
Sağlıklı insan böyleyse, (psikolojik olarak) sağlıksız insan nasıldır?
Psikolojik hastalıklar internette bazı hastalıkların isimlerini yazdığınızda çıkan 30 suratlı insanlar değildir. Onlar sadece sağlıklı insanların (psikolojik olarak) sağlıksız insanlar hakkında ne düşündüklerinin resimlere yansıtılmış halidir. Örnek olarak üstteki fotoğraf. İşte bipolar yazınca bu çıkıyor.
Bu da değil bipolar bozukluk. Harika bir şekilde özetleyen bir resimmiş gibi düşünmeyin, çünkü kim yaptıysa insanlar bari anlasın diye altına bipolar yazmış. Yoksa aslında bazı tişörtlere de aynı işareti koyuyorlar :): .
Başka ne değildir bipolar bozukluk?
Bu değil mesela. Bu resim blog yazımı henüz yazmadığım için editörüm olan öğretmenimi gördüğüm zamanki ruh halimi çok iyi anlatıyor; aslında birçok şeyi anlatıyor, ama bipolar bozukluğu anlatmıyor maalesef.
Bazı insanlar bipolar bozukluğu MPD (Multiple Personality Disorder: Kişilik Bölünmesi/Çoklu Kişilik Bozukluğu) ile karıştırıyorlar, alakası yok; birden fazla kişiliğe sahip olmak başka, ani duygu dalgalanmaları yaşamak başka.
Aslında bipolar bozukluk, sanıldığı gibi sadece ani duygu değişimlerinden de ibaret değildir. Olayın aslı çok daha derin.
Bipolar bozukluk ikiye ayrılır: Bipolar mani/hipomani ve Bipolar depresyon. Bipolar bozukluğun kısaca olayı bazı duyguları aşırı yaşamaktır. Bipolar hipomani bozuklupunda – en çok bilinen tarafı- yersiz, aşırı neşe hali, aşırı konuşma, konudan konuya atlama, abartılı öz saygı, alışılmışın dışında enerji, az uyku ihtiyacı ve düşüncesizce doyuma (memnuniyete) ulaşma isteği gibi etkilere sahiptir. Çok benzeri olan Bipolar mani bozukluğunda ise etkiler aynıdır, ancak yersiz ve aşırı neşe halinin yerini aşırı ve ani öfke alır. Hipomani durumundaki insanlar kendilerine o kadar güvenir ki… bu ani duygu değişimlerini geçirirken sanki tüm dünyayı ele geçirebilirlermiş gibidir, kendilerine güvenleri çok yüksektir. Hırslandıkları şeyi yapabilmek için düşüncesizce hareketler yapabilirler. Depresyon durumundaki insanlar ise sanki uçuyorlardır, hüzün, suçluluk duygusu ve çaresizliklerle dolu karanlık bir gökyüzünde. Bırakmak isteyebilirler, umarım ki bu durumdaki insanların hepsi uygun çareleri bulabiliyorlardır.
Bipolar bozukluğa sahip insanlar bipolar değildir, bipolar bozukluk bu insanların bir parçasıdır ancak bu insanlar bipolar bozukluklarına göre bir kişiliğe sahip değildirler.
Üzücü bir şekilde Bipolar bozukluk gibi psikolojik hastalıklar önemsenmiyor, dikkate alınmıyor. İnsanlar depresyon gibi daha yaygın olarak bilinen bazı hastalıkları çocuk oyuncağı zannediyor, “Ben çok şey yaşadım bir kere!..” diye kendilerini acındırıyorlar. Bunlar sadece empati kurmamak için uydurdukları bahaneler oysa…
Siz siz olun, sağlıklı bir insan olun, bu tür hastalıklarla dalga geçmeyin.