Bildiğiniz üzere hiçbir marka veya şirket bizi sevdiği için bir şeyler üretmiyor. Zaten modern toplumun en temel özelliklerinden biri de devletlerden bağımsız şirketlerdir. Bu şirketler devletlerden bağımsız oldukları için tüketicilerini korumaları için bir sebepleri de yok. Bu yüzden dünyada her yıl binlerce kişi zehirlenme, devrelerin yanması, elektrik çarpması ve makinelerin bozulması gibi sebeplerden hayatlarını kaybediyor. Bunlara çoğu yerde bilinçli eskitme deniyor. Buna örnek olarak A şirketinden alınan bir kulaklığın çok hızlı bir şekilde bozulmasına A şirketinin hiçbir şey yapmaması verilebilir. Şimdi bir şirket neden kendi sattığı ürünün kalitesini düşürmesi size saçma gelebilir ama bunun çok kurnazca bir sebebi var. Eğer A şirketinin kulaklığı 2 yıl yerine 5 yıl kullanılabilir olsaydı A şirketi 10 yılda 5x kulaklık satacakken 2x kulaklık satmış olurdu. Bu da demektir ki 2 yılda bozulan kulaklıktan A şirketi %150 daha fazla kâr elde eder.
Çoğu insan bu tarz durumlar sebebiyle bu şirketlere kısıtlama getirilmesini savunur ama ben bunun çok saçma olduğunu düşünüyorum. Buna karşılık vereceğim argüman ise piyasada sadece A şirketinin olmadığıdır. Diyelim ki A şirketinin karşısında rakip B ve C şirketleri var ve B şirketinin ürünü 3 yıl, C şirketinin ürünü ise 4 yıl dayanıyor. Doğal olarak çoğu insan ürünü 2 yıl kullanılabilen A ve 3 yıl kullanılabilen B şirketinin ürünü yerine C şirketinin ürününü alırlar. Fakat tek etken performans değil, fiyat da önemli.(Buradan sonra şirket isimlerini ürün isimleri yerine kullandım.) Mesela 2 yıl dayanan A ürünün fiyatı 300 TL, 3 yıl dayanan B ürününün fiyatı 300 TL, 4 yıl dayanan C ürününün fiyatı ise 600 TL olsun. Bu durumda ise insanlar doğal olarak fiyat/performans bakımından daha iyi olan B ürününü alacaktır.
Bu yazıda anlatmak istediğim şey kabaca bilinçli eskitme tarzı durumlara devletlerin müdahale etmesinin gereksiz olduğunu, piyasada zaten “daha kaliteli”, “daha ucuz” ya da “daha hesaplı” olan ürünlerin öne geçeceği, diğer “daha az hesaplı” vs. olan ürünlerin ise geride kalacağıdır. Yani piyasa doğal seçilim olur. Bu doğal seçilim de tüketiciye “en iyi” ürünün gelmesini sağlar.