“Hayatta ne yaptığımız değil, ne olacağımız önemlidir” sözü, insan hayatında eylemlerin ve başarıların ötesine geçip, kişinin kim olduğunun ve kim olacağına dair kapasitesinin önemini anlatır. İnsan doğasını derinliğini ve griftliğini vurgulayan bir ifadedir. Dışsal başarılar dışında, yani insanların dış faktörler yardımıyla yaptıkları işler dışında da, içsel gelişim ve karakteriyle de ele alınması gerektiğini anlatmayı amaçlar. Birçok dini ve felsefi anlam da yansıtmaktadır. Başka bir deyişle toplumsal kimliğimiz önüne geçip asıl varoluşsal amacımızı keşfetmemiz demektir.
Dışsal başarılar daha çok insanların ego tatmini ve motivasyon kaynağı olarak yaptığı şeylerdir. Özgüven arttırıcıdır. Ancak, alsa tek başına uzun ömürlü bir mutluluk ve tatmin veremez. Bu tür başarıları topluma bir katkı sağlamakla ya da toplumsal onay ile ilişkilendirilmesi mantıklıdır. Somut ve ölçülebilirdir. Fakat kimse dışsal başarılarla yetinemez, yetinmemesi gerekir. Gerçek tatmin ve haz bu başarıların ötesinde kişinin içinde ve kim olacağında yatar. Dışsal başarılarımıza bağlanarak onların gölgesinde yaşamayı bırakmalıyız.
Hayatın anlam ve amacı insanların kimliklerinde yatar. Hayatta ne olmak istersen o olursun. Bu değerleri benimsemek ve bu doğrultuda ilerlemek insanın kendi ahlak çerçevesinde başarıya kovuşturur. Kendince iyi bir birey olmak bu tür değerleri yaşatmakla başlar. Kim olduğunu bilmek büyük bir sorumluluk bekler. Çok daha derin bir bilinç ve farkındalıkları beraberinde getirir.
“Beni öldürmeyen acı güçlendirir.” Bu sözüyle Nietzsche hayatta karşılaştığımız her olay ve deneyimler kişiliğimizin bir parçasını oluşturmak üzere bizi şekillendirir, geliştirir ve güçlendirir demek istemiştir. Eylemler geçicidir bu hayatta asıl çarpıcı olan şey senin kimliğindir. Kim olduğunu bilmek bu anlamda çok önemlidir. Nihai amacını anlamakla beraber manevi olgunluğa ulaşmak demektir.
Hayatın amacını sadece dışsal başarılara bağlamak budalaca olurdu. Bu hayatta en büyük erdemlerden biri de kendini olduğun gibi kabullenmek ve kendini ve evreni anlamaya çalışmaktır. Kendi potansiyeli keşfetmek için geçmişe olan bağımlılığımızdan kurtulmamız ve öz-yansıtma yapabilmemiz gerekir. Kendimize olan güvenimizi arttırarak özgür irademizle kişisel gelişimimizi yüceltmeliyiz.
Kısacası, maddi olarak hayatta ne yaptığın değil asıl önemli olan manevi olarak ne olacağındır. İnsanın tatmini içsel yolculuğunu tamamlama ve varoluşsal amacını keşfetmede yatar. Yani dışsal başarılarla sadece kendimizi kategorilere sokmaya çalışmayı bırakmalı, kendimizi böyle değerlendirmemeliyiz. Bunların yanında içsel başarıyı da odaklanmak gerekir. Mutlak doyurucu bir yaşam için benliğimizin en iyi versiyonuna odaklanmalı ve her türlü gelişime açık olmalıyız. Peki ya sen ne oldun ya da ne olacaksın?