İki farklı söz de kendince haklı aslında. Kendileri bu konuyu farklı yorumlamışlar. Balzac bunu, birbirini seven iki insan üzerinde yorumlarken; Tolstoy ise kendi mutluluğunu daha önemseyen bir kişinin iyi birisi olmadığını öne sermiştir. Kendi mutluluğunu önemsemek benim için önemli bir şeydir ama bunu sırf kendi istediği olsun diye başkalarını kırmak ya da mutluluğu için başkasının hakkına girmek bencilliktir.
Sevdiğin insanların mutlu olduğunu gören herkes illa sevinir. Gerçekten değer verdiğin, önemsediğin ve belki de dost, kardeş dediğin kişilerin onları sevinmeye ya da mutlu etmeye teşvik eden, onları güldüren şey mutlaka bizi de mutlu edecektir. Ve evet, karşınızdaki özellikle yakın gördüğünüz bir insansa onu görünce yüzümüze bir gülümseme yayılır. Tabi ki bu bir mutluluk çeşididir, ancak onları gördüğümüz de gülümsememizin bir olası nedeniyse “ayna nöronu” dediğimiz faktör de olabilir. Aslında ayna nöronu: bir canlı, başka bir canlının yaptığı hareketi belki de bazen istemsizce yapma olayıdır. Yani iki birbirini seven insandan biri gülümsediği
zaman karşısındakinin de buna otomatikman gülmesi ayna nöronu etkisi olabilir.
Dediğim gibi, her iki taraf da farklı yorumlamış mutluluğu fakat Balzac’ın sözünü kendimce daha çok doğrulayabilirim. Çevrem de gerçekten dost ve kardeş dediğim insanlar var. Kimisi vardır canını bile emanet eder, kimisi de sırrını bile paylaşamaz. Ben, özellikle dostla kardeş kelimesini beraberinde kullandığım o insanın mutlu olduğunu gördüğüm zaman o duyguyu kendim yaşamışçasına sevinirim onun için. Başarısı benim de başarım, mutluluğu benim de mutluluğum der ve sevinirim onun için. Bu sebepten ötürü Balzac’ın dediğini kendime daha yakın buluyorum.Lakin dost deyip Tolstoy’un sözünde olan insanlar da var.
Kıskanan, kendi başarılarıyla üste çıkmaya çalışan, karşısındaki kişinin eksik yönlerinden bahsederek onu mutsuz etmeye ve özgüvenini kırmaya çalışan insanlar var ve bunları sırf kendi mutluluklarını önemsediğinden, karşısındaki kişiyi kötüleyerek kendisinin daha iyi olduğunu zorla görmeye ve göstermeye çalışan insanlar birbirlerine dost demesi çok yazık.Ki onlar da bilirler dost olmadıklarını, sadece kendilerini tatmin etmek için başkalarına benim dostum var diyerek kendilerini bu şekilde yalandan da olsa mutlu ederler. Şimdi bu insanlara kim iyi biri der ki. Başka arkadaşlarına, çevresindeki insanlara da böyle kendi mutluluğu için kırarlar, üste geçmeye çalışırlar. Aslında istemeden kendi hayatlarını da etkiler bu durum. Karşısındaki kişiye güvensizlik duygusu oluşur ve bunun sonucunda kendi hayatlarını da etkilemiş olurlar.
Bunun sonucunda her iki sözün de haklı olduğunu görmek mümkün.