Merhaba arkadaşlar. Ben seyrettiğim bir dizideki askeri çok merak ediyordum çünkü bu asker aslında Türk olmasına rağmen Yunan üniforması giyiyor ama Türklere yardım ediyor. Bir gün bu diziyi seyrederken annemle babamın bu askerin gerçekte yaşadığını konuştuklarını duydum ve bu konuyu araştırmaya karar verdim.
Gavur Mümin Kafkas savaşlarındaTeğmen, Çanakkale Muharebeleri’nde de Üsteğmenmiş. O, işgal sırasında İzmir’den Ankara’ya Mustafa Kemal Paşa’nın yanına gitmek istemiş, ancak bizzat Mustafa Kemal Paşa, çok iyi Rumca bildiği için, onun İzmir’de kalmasını istemiş. Yunanlıların Ege ve İç Anadolu’daki askerî planlarının bilinmesi, Türklerin Millî Mücadele’nin şansı daha artacaktı. Mümin Bey Genelkurmay belgelerine göre, 1921-1923 yılları arasında Ankara için casusluk yapmış. Bu iş için seçtiği yer İzmir’di. İzmir’in işgal yıllarındaki belediye reisi Hacı Hasan Bey’in dayısı olması sayesinde işgalcilerle yakın ilişkiler kurma şansına sahip olmuştu. Hacı Hasan Bey, İşgal Güçleri Komutanlığı’nın Yunanistan’dan getirdiği Giritli Naipzade Ali Bey’in yardımcısıydı ve kendi ifadesine göre bu görevi Türklere yardımcı olabilmek için üstlenmişti. Mümin, subay kıyafetini çıkarmış, batılılar gibi giyinmiş, bütün gün Yunan subayları arasında gezinmiş, dostluk kurmuş ve onlardan aldığı bilgileri Ankara’ya ulaştırmış. Durumu bilmeyen arkadaşları için o artık , bütün zamanını işgal subayları arasında sarhoş bir şekilde geçiren,“Gâvur Mümin” olmuş.
Gavur Mümin, Yunanlıların Büyük Taarruz öncesinde, durumu anlamasıyla yakalandı ve esir alınarak Atina’ya götürülmüş. Katlanması çok zor esaret günleri geçirmiş, çok fazla işkence yaşamış. Mustafa Kemal Paşa durumu öğrenmiş;ve İzmir’i kurtarınca, Yüzbaşı Mümin’i geri istemiş. Mustafa Kemal Paşa, Yunan Küçük Asya Orduları Komutanı General Trikopis, General Dmarras ve General Digennis’e karşı sadece Jandarma Yüzbaşı Mümin’i istemiş. Mustafa Kemal Paşa’nın gözünde, Yüzbaşı Mümin Yunan ordusunun başkomutanından daha kıymetliymiş. Sonunda bu takas kabul edildi. General Trikupis diğer Generaller Yunanistan’da büyük törenle karşılanırken, Jandarma Yüzbaşı Mümin, sessiz sedasız gelmiş ve doğru Ankara’ya gitmiş.
Kurtuluş savaşı sonrasında Albaylığa kadar yükseldi. Genelkurmaydaki adıyla Mümin Efendi görevi için kendisini öyle iyi kamufle etmiş ki, İzmirliler ‘Gavur Mümin demiş ona.. Sokakta kendisini yalnız yakalayan grupların hakaretlerine, saldırılarına maruz kaldığı gibi “yüzüme tükürdükleri çok olmuştur” demiş. Ayrıca ‘’Ölmekten değilde, bir tek şeyden korkuyordum: Gerçeği anlatamadan ölmek ve tarihe bir vatan haini olarak geçmek…” de demiş. İzmir’de ölmüş.
KAYNAK
Hüseyin Işık, “Unuttuğumuz bir kahraman: Mümin Aksoy”,