Meslek Sahibi Olmak Şart mı?
Meslek sahibi olmak insanların yaşamında çok önemli bir yere sahiptir.
Peki neden?
İnsan toplumsal bir varlıktır ve toplumda her bireye bir görev düşer. Bu görevlerden herhangi birinin yapılmaması durumunda toplumsal hayat aksamaya başlar. Bu görevleri meslek diye adlandırıyoruz. Mesleklerin her biri toplum adına değerler üretir. Meslek sahibi de farklı ihtiyaçlarını karşılamak için sağlamış olduğu bu değerlerin karşılığında ücretini alır. Mesela televizyonumuz arızalandığında elektrikli aletlerin tamiratıyla uğraşan bir teknisyene tamirini yaptırırız. Burada bahsettiğimiz elektrik teknisyenliği meslektir. Yaptığı tamir ise onun ürettiği değerdir ve üretmiş olduğu bu değer karşılığında ücretini alır. Elektrik teknisyeni de almış olduğu bu ücretle yine bir başka meslek sahibi olan bahçıvana bahçesini düzenletebilir. Toplumsal düzen bunun üzerine kurulmuş gibidir. Bireyler ürettikleri değerler karşısında belirli miktarlarda ücret alırlar ve aynı şekilde kendi problemlerini gidermek adına başka meslek sahiplerinden ihtiyaç duydukları hizmetleri veya ürünleri satın alırlar.
Meslek sahibi olmak bu kadar önemliyken gençlerin mesleki eğitim alması kaçınılmazdır. Gelişmiş ülkelerde bile işsizlik oranı yüksek olduğundan işe girebilmek için alınan mesleki eğitimin alınması kadar alınan eğitimin kalitesi de çok önemlidir.
Mesleki eğitimlere ne zaman başlamalıyız?
Mesleki eğitime, temel eğitim yıllarında başlanması doğru değildir. Çünkü bu zamanlarda çocukların muhakeme, iletişim yetenekleri ve motor-kas gelişimleri tamamlanmamış olacaktır. Bu nedenlerden ötürü çocuğun hangi derslere veya mesleğe eğilimi olduğunu bilemeyiz. Ayrıca çocuğun mesleklerle ilgili yeterli bilgisi olmadığından kendi yapacağı mesleki tercih onu yetişkin hayatında mutsuz edebilir. Bütün bunların yanı sıra mesleki eğitimlerin de temel eğitime ihtiyacı vardır. Mesela okuma/yazması olmayan, dört işlem bilgisinden yoksun olan bir bireyin başarılı bir mesleki eğitim alamayacağı ortadadır. Ancak istenirse temel eğitim döneminde mesleklerle ilgili tanıtım programları ve etkinlikleri yapılmaya başlanabilir.
Ülkemizdeki eğitim sistemi göz önünde bulundurulduğunda ( 4+4+4 ) ilk 8 yıllık ( temel eğitim sürecinin ) dönem içerisinde, mesleki eğitim yukarıda anlattığım nedenlerden dolayı verilmemelidir. ( Özel durumlar hariç olmak kaydıyla. )
İnternette yapmış olduğum araştırmalara da bakıldığı zaman, gelişmiş ülkelerin bu eğitimi ( mesleki eğitimi ) 15 yaşın altındaki çocuklara vermediğini gözlemledim.
Madem mesleki eğitimi ilk 8 yıl vermiyoruz, o zaman bu eğitime yüksekokulda mı başlamalıyız?
Gönül isterdi ki bütün çocuklar üniversiteden mezun olup işe başlasınlar. Ancak çocukların hepsi aynı imkan ve yeteneklere sahip bir şekilde doğmuyorlar. Kimilerinin ailesi çocuklarını üniversiteye gönderecek maddi imkana sahip olmazken kimi çocuklar eğitim hayatları süresince başarısız olabiliyor ve bu nedenle okula gitmek istemeyebiliyorlar. Hatta bazılarının kolayca erişebilecekleri yerlerde üniversite bulunmayabiliyor. Mesleki eğitim için üniversiteyi beklememiz durumunda birçok kişinin yetişkin olduğu halde bir mesleği olmayacaktır. Ve bu insanların toplumda kabul görmeleri, yaşamlarını sürdürmeleri çok zordur. Bu nedenle özel eğitim ihtiyacı olan engelli veya yüksek eğitim gerektiren meslekler dışında kalan durumlar için ortaöğretimde ( lise yıllarında ) mesleki eğitimin başlatılması yararlı olacaktır.
Verilecek mesleki eğitimin kalitesi ve hedefi de göz önünde bulunduracak olursak ortaöğretimin ilk yıllarında yüzeysel bir temel atılarak mesleki eğitime başlanılması ve son yıllarında yoğunlaştırılması başarılı sonuçları beraberinde getirecektir.
Doğa EVGÜR
KAYNAKÇA:
http://metefankara.meb.gov.tr/baglantilar/05_mesbil/ciraklik/c%C4%B1raklik_egitimi.html
https://ankara.meb.gov.tr/detay.asp?blm=B11&detay=2760
http://www.kobi.org.tr/index.php/calma-ve-sosyal-guevenlik-uygulamalar/craklk-ve-ustalk-eitimi
http://www.turkpdr.com/makale/mesleki-rehberlik/meslek-seciminin-insan-hayatindaki-yeri-ve-onemi.htm
https://www.ebilge.com/275213/Ortaogretim_nedir.html