Hepimiz büyüyüp hayal ettiğimiz mesleği yapmak için yıllarca okullara gideriz, ders çalışırız, projeler yapar, yapmak istediğimiz mesleği seçmek için bir sürü yeni şey deneriz. En sonunda elimize mesleği denemek için bir şans çıkar. Staj yapmak. Bizden mesleği deneyimlememiz için bu mesleğin yapıldığı bir şirkette stajyer olarak işe başlamamız gerektiği söylenir. Biz de bunu yaparız. Ama ben bunun bir insana mesleği deneyimlemek için verilen bir şans olduğunu düşünmüyorum. Çünkü stajyer olan kişiye genellikle işi izlemesi söylenir veya küçük işler ona verilir. Bu durumda kişi bu işi öğrenebilir mi? İnsanlar deneyerek, hata yaparak, tecrübe ederek öğrenirler. Ama stajın buna bir katkısı yoktur. Staj sadece insanın gözlemleyerek öğrenmesini ister ama insanlar gözlemden çok, deneyerek öğrenirler. Bu sebeple kişiye meslekte belli bir süre vermek daha yararlıdır.
Öğrenmek için kişiye verilen bir yada bir buçuk yılın yararı o kadar fazladır ki. Eğer staj yapmak yerine, kişi eğitim hayatını tamamladıktan sonra yapacağı meslekte belli bir süre çalışırsa, mesleği daha iyi öğrenip, daha az hata yapmaya başlar. Çünkü deneyimlemek her şeyden önemlidir. Örneğin Gastronomi okuduğunuzu düşünün ve eğitiminizi tamamladıktan sonra size bir yıl boyunca alanınızda çalışmak için süre verildiğini varsayın. Bu durumda yapacağınız yemekleri defalarca deneyebilir, hatalarınızın farkına varabilir ve hatta belki de tesadüf eseri yeni tarifler ortaya çıkarabilirsiniz. Üstelik kendinizi de keşfedersiniz. Mesela hangi tarifi yapmakta iyi olduğunuzu anlarsınız. Ya da hangi tarifi defalarca uğraşmanıza, çeşitli tekniklerle denemenize rağmen güzel yapamadığınızı öğrenirsiniz. Peki staj yaparsanız nasıl olur bu durum? Muhtemelen şefinizin size söylediği ufak şeyleri yaparsınız. “Pastanın sosunu dök, fırını çalıştır.” gibi. Şefiniz asıl işi yapacaktır ve siz izleyeceksinizdir ve sonunda sizden mesleği öğrenip hata yapmamanız istenecektir. Bu gerçekten zor bir durum. Çünkü izleyerek anlamak zordur ve püf noktalarını öğrenmeden pastanın yapılışını izlemek size bir kaktı sağlamaz.
Kısaca, mesleği tanımak için lisansta staj yapmak yerine bireye meslek hayatında süre verilmesi daha yaralıdır. Çünkü kişi deneyimleyerek mesleği, kendini ve yeteneklerini daha iyi anlar. Bunun zorunlu olması gerekmez ama isteyenlerin bunu yapmasına olanak sağlanabilir. Ayrıca mesleğe başlamadan kendini deneyen insan rakiplerinden daha iyi işler ve daha az hatalar yapabilir. Çünkü rakipleri mesleği daha yeni yeni tanımaya başlarken, mesleğe başlamadan kendini deneyen kişi çoktan mesleği öğrenmiş, hatalarını anlamış olur. Bu sayede meslekte rakiplerinden daha üst bir seviyeye gelebilir. Staj yapmak yerine böyle bir olanak getirilmesi, herkes için daha yararlı olabilir.