“Çekicilik” kavramı yaşamın başlangıcından bu yana pek çok hayvan türü için hayati önem taşımıştır. Öyle ki soyunu devam ettirebilmek için rakiplerinden daha iyi olma isteği, soyunu günümüze kadar devam ettirebilmiş “Hominina” primat grubunun yegâne üyesi olan Homo sapiensi de en az diğer hayvanlar kadar etkisi altında bırakmıştır.
2000l’li yılların sonlarına doğru yaşamlarımıza girip şimdi sorsalar onlarsız vaktimizi ne ile geçirdiğimizi hatırlayamadığımız kıymetli sosyal medya platformlarımız sağ olsun çekicilik zeka, düşünce yapısı benzeri yüzeysel ve son derece önemsiz kavramlar olmaktan çıkıp dişilerde kum saati erillerde ise üçgen figürüne yüceltilebilmiştir (!). Sosyal medyanın da itelemesiyle hayatlarımızın ortasına kurulan tek tip çekicilik algısı yüzlerce vücut tipinin varlığını reddetmekle kalmamış kendisinin koyduğu kurallara uyulmadığı sürece kişinin çekici olarak nitelendirilemeyeceğini yüzlerimize vurmuştur. Takdir edilir ki bu çekicilik algısı kişinin vücudunu şekillendirmekle yetinmeyip insanın yüzü için de dünyaya her yıl kozmetik ürünlerine harcanan 200 milyar dolara mal olan kriterlerini sıralamıştır. Her yıl kozmetik pazarında Türkiye genelinde dönen meblağ ise 2 milyar dolar olup içerisinde Migros, Vestel ve Aygaz’ın da bulunduğu pek çok şirketin net satış gelirinden yüksektir.
Kozmetik piyasası kendisine gösterilen yoğun ilgi nedeniyle durmaksızın büyümeye devam etmiş bu duruma seyirci kalmak istemeyenler yüzlerce yeni kozmetik şirketi kurmuştur. Piyasada bulunan bu şirketler ise geçmişe saplanıp kalmaktan kaçınarak artık klasikleşmiş olan ruj, fondöten, rimel vb. ürünleri üretmek ile kendilerini sınırlamamış highlighter, bronzer, primer gibi güncel ürünleri de sahaya sürmüşlerdir.
Binlerce şirketin ürettiği binlerce ürünün ise piyasaya sürülmesi pir parmak şıklatmasıyla olmamış, bu ürünlerin her biri son hallerini alana kadar birçok aşamadan geçmiştir. Bu şirketlerden pek çoğu ise çeşitli açılardan insanlara benzemeleri ve insan vücuduna artı ya da eksi yönde herhangi bir etki yapacak ürünün aynı şekilde onlarda da etkili olabileceği gerekçesiyle hayvanlar üzerinde deneyler yapmayı tercih ederek toplumdan büyük tepki toplamıştır.
Avrupa Birliği 11 Mart 2013 tarihinden beri hayvanlar üzerinde denenen her tür kozmetik ürünün satışını yasaklayarak konuya yaklaşsa da Çin hükümeti piyasaya sürülen ürünlerin hayvanlar üzerinde test edilmesini zorunlu kılmıştır. Şempanzelerin DNA’sının insan DNA’sıyla%99, farelerin DNA’sının ise %98 benzerlik göstermesi ürünlerin insanlar tarafından denenmeden önce hayvanlar üzerinde test edilmesinin oluşabilecek aksaklıkları en aza indirgeyecek bir sebep gibi gösterebilir. Aynı şekilde pek çok ülke yasal olarak hayvan haklarını tanımadığı için hayvanlar üzerinde deney yapmak kanun dışı olmayarak insan üzerinde yapılmışa en yakın sonuç alınabilecek yöntemdir. Birçok şirket bu ve benzeri sebeplerden bandanalarla gözlerimizi bağlamaya çalışsa da hayvanlar üzerinde test yapmanın insanlık dışı ve kansız bir davranış oluşu görmezden gelinemez.
In vitro* test, microdosing** vb. hayvanlar üzerinde ürünlerin denenmesini tamamen gereksiz kılan metotlar varlıklarını sürdürürken her yıl 100.000-200.000 hayvanın Homo sapiens’in “çekici” olarak nitelendirilebilmesi uğruna anestezi verilmeksizin acı çekmesi yahut katledilmesi kabul edilemez bir gerçektir. Hayvanlar üzerinde denenen ürünlerin satışı dünya genelinde yasaklanmalı, insanoğlu makyaj ile insanlığını değil yüzünü maskelemelidir.
*:Organizmaların sahip olduğu koşulların yapay olarak ve olanaklar ölçüsünde laboratuvar koşullarında gerçekleştirilmesi şartlarında yapılan deneme ya da testler, in vitro araştırma.
**:İlacın çok küçük bir miktarlarının gönüllü insanlar üzerinde test edilmesi.
Kaynakça:
http://www.hsi.org/issues/becrueltyfree/facts/about_cosmetics_animal_testing.html
https://animal-testing.procon.org/
https://www.neokur.com/abc/12886/in-vitro-test-nedir
https://www.yenisafak.com/politika/kozmetige-harcanan-para-200-milyar-dolar-103789
https://www.statista.com/statistics/243871/revenue-of-the-leading-10-beauty-manufacturers-worldwide/
https://www.statista.com/topics/3137/cosmetics-industry/
https://www.capital.com.tr/listeler/capital-500