Bu yazımda sizlere, bazen aklımızdan ve kalbimizden geçenleri, bazen de söylemek isteyip de söyleyemediklerimizi dile getirdiğimiz, içimizi döktüğümüz kağıttan bahsetmek istiyorum. Tabii sadece bunlar için kullandığımız bir araç değil kağıt. Kullanılmadığı yer neredeyse yok.
Bir şey mi yazmak istiyorsunuz, bir şey mi çizmek istiyorsunuz, onsuz olmuyor. Temizlik yaparken, paketleme yaparken bile ona ihtiyaç duyuyoruz. Hatta çok şaşıracaksınız, Asya Kültüründe yiyecek katkı maddesi olarak kullanılıyor. Bunların hepsi bir yana, günlük hayatın vazgeçilmezi “para” bile birçok kültürde kağıt olarak ifade ediliyor.
Peki her an elimizin altında tutmak istediğimiz kağıtlar nasıl ortaya çıkmış? İsterseniz geçmişe bir yolculuk yapalım.
Aslında M.Ö. 4000 yıllarında Mısır’da bulunan Cyperius (papirüs) denilen bitkinin sapı uygun boyutlarda kesilip bir tahta üzerine dizilip, sulu vaziyette tokmaklanarak bir çeşit kağıt üretilmekteydi. Yapılışı ve özelliği bakımından bugünkü kağıttan farklı olmakla beraber, kağıt ismi bu papirüs kağıdından kalmıştır.*
Papirüsten farklı olarak, bugün kullandığımız modern kağıdın ilk parçaları ise arkeolojik çalışmalar sırasında Çin’de bulunmuştur. Bu parçaların M.Ö 2. yüzyıla ait olduğu düşünülmektedir. Kaynakların birçoğu da mucidin Çin Hanedanlığı mahkemelerinde görevli Cai Lun olduğuna işaret etmektedir.
Cai Lun, ağaç kabukları, bez parçaları ve diğer lifli malzemeleri özlü ve yumuşak bir hamur haline gelinceye kadar dövüp, elde ettiği hamuru geniş bir tekne içinde suyla karıştırarak ilk mekanik odun hamurunu elde etti. Daha sonra gözenekli bir kalıbı, hamurun içine daldırılıp yukarıya kaldırıldığında, su gözeneklerden süzülerek aşağıya akıyor, kalıbın yüzeyinde lifli bir tabaka kalıyordu. Bu tabaka kalıp üzerinden alınıp kurutulduğunda ve üzerinden el yapımı silindirlerle ilkel kalenderlemeden sonra kullanıma hazır hale geliyordu.**
Bundan binlerce yıl önce ilkel yöntemlerle Çin’de üretilmeye başlanan kağıt, Gutenberg tarafından hareketli baskı makinesinin bulunmasıyla yeni bir yöntemle üretilmeye başlanmıştır. Bu icat matbaa devriminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Günümüzde ise otomatik makinelerle seri halde üretilmektedir. Seri üretimin başlamasıyla kağıt, dev bir endüstri haline gelmiştir.
Şimdi elinize birer kağıt alıp, içinizden geçen tüm güzel dilekleri buraya dökmeye ve bunu en sevdiğimiz kişiye vermeye ne dersiniz?
Kaynaklar:
* http://www.mailce.com/kagidin-tarihcesi-2.html
** http://www.bilgiustam.com/kagit-nedir-kagidin-icadi-ve-yapilisi/