Günümüz dünyasında bazı yeteneklere sahip olmak çok da değer görmezken bazı yetenekler toplum tarafından tebrik edilmekle kalınmayıp bu insanlara ‘fan’ adı altında hayranlık da besleniyor. Bu hayranlar bazen durumları o kadar abartıyorki çoğu insan bu durumu şikayet ediyor. Bence bazı yetenekli ve ünlenmiş insan da bu durumdan rahatsız oluyordur. Bilemeyiz ancak tahmin edebiliriz.
“Kendini olduğundan az göstermek tevazu değil, budalalıktır.” der Michel de Montaigne. Bunu derken insanın kendini aşağılamamasını ve olduğu kişiyi ya da potansiyelini göz önüne çıkarmasını istemiştir okurundan. Kendi yeteneklerini ve yapabileceklerini göstermemenin kendini aşağılamaktan, kendini küçük görmekten farkının olmadığını açıklar.
Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî ise “Bu dünyada herkes bir şey olmaya çalışırken sen ‘hiç’ ol.” diyerek tevazuluğu bir erdem olarak belirtmiş, kendini göstermenin hiç bir faydası olmadığını ve herkesin kendini gösterirken, överken sessiz kalmanın daha değerli olduğuna dikkat çekmek istemiştir.
İnsanların bir kısmı Michel de Montaigne’nin sözünün arkasında durup becerilerini ve potansiyellerini göz önünde bulundururken diğer kesim Mevlananın haklı olduğunu, erdemli olmak gerektiğini savunur. Şu an bile hala toplumda tanıdığınız insanları bu sınıflara ayırlabilirsiniz. Örneğin arkadaş grubunuzdaki insanları düşündüğünüzde ve hangi arkadaşlarınızın toplumda kendilerini ön plana attrığını hangilerinin kendini sessiz tuttuğunu kavrayabilirsiniz.
Montaigne’yi savunan insanlara göre yetenek göz ardı edilebilecek bir şey değildir. Bu nedenle kendini göstermek hem kendini insanlara tanıtmak için hem de potansiyelini insanlara gösterebilmek için önemli bir değerdir. Temelde her insan bir konuda ilgilidir ve bu konuda ilgili olan insanın o konuda uzman (becerikli) birini idol alması ve hayranlık duyması içten bile değildir. Günümüzde yapılan spor müsabakaları (basketbol, futbol, atletizm…) bile alanında bilinen ve alanının uzmanı olan insanların birbirleriyle becerilerini yarıştırmasından ibarettir. Kaldı ki, bence, sahip olduğunuz bir beceriyi göstermenin hiçbir zararı yoktur. Sonuçta toplumda o beceriye sahip olmak o kadar da kolay değil, çalışma ve disiplin gerektirir. Eğer herhangi kimse bunu başarabilmişse bunu göz ardı ettirmeye çalışmak budalalıktır.
Mevlana’nın izinde olan insanlarsa genelde toplumda büyük rol oynamak istemezler ve sadece çok yakınlarının haberdar olmalarını ya da kimsenin becerilerinden haberdar olmasını istemeyebilriler. Kendilerini soyutlayıp yaptıkları işi yapmaya çalışmaları gayet normaldir. Bu insanlarsa ulaşılan başarının herkese ulaşmasından rahatsızlık duyarlar. Bence bazı konularda bu erdem de önemlidir. Bazı insanlar kendini göstermeyi seven insanları gösterişli olarak tanımlayabilir.
Sonuç olarak insanoğlunun süregelen bu tartışmanın bence haklı tarafı Michel de Montaigne’nin sözünde de belirttiği gibi kendi becerilerini ön planda tutan insanlardır. Çünkü bazı yetenekler üstüne düşüldüğünde gerçekten ağızları açık bırakabiliyor. Bu da tabii ki çalışma istiyor. Onunla aynı bağlamda büyümüş başka bir insan bu becerisini hiç geliştirmemişken ben aynı beceriyi üst seviyeye çıkarmışsam, bunun benim için değeri büyüktür. Hatta bence, toplum egoyu her ne kadar kötü karşılasa da bence ego insana özgüven verir ve olduğu alanda onun hak ettiği değeri görmesini sağlar. Bence doğru olan düşünce hak ettiğini aldığın düşüncedir.
orkan selçuk