Hidroelektrik Santraller

Kamuoyunda “HES” kısaltması ile bilinen hidroelektrik santraller, hidroelektrik enerji üreten tesislerdir. Doğal ya da suni şekilde, belli bir yükseklik kazanmış olan su, kendisinden daha düşük seviyedeki türbinlere iletilmektedir. Alt seviyedeki türbin çarklarına, çok hızlı halde çarpan su, türbin milini döndürmektedir. Buna bağlı olarak, jeneratör çalışmaktadır ve elektrik enerjisi üretilmiş olmaktadır. Peki hidroelektrik santrallerin iyi ve kötü etkileri nelerdir? Baraj yapımından öncesinde gerçekleştirilen pek çok çalışma, baraj hazırlık ve tesislerin kurulum maliyetleri, bu santraller adına en büyük dezavantajlardan biridir. Yani, santral ve barajın yatırım maliyeti, oldukça yüksektir. Üstelik, yapılan onlarca çalışmanın sonucunda, santral ya da barajın kurulmama riski de olduğu için, boşa para harcama riski de bulunmaktadır. İşin ekonomik boyutunun dışında, bu santrallerin çok daha kötü bir etkisi de, doğal yaşama ve çevreye zarar veriyor oluşlarıdır. Ki bu durum, kitlesel protestoların ve HES’lere olan başkaldırıların da temelinde yer almaktadır. Hidroelektrik santraller, doğal ve vahşi hayata, bununla birlikte doğal kaynaklara zarar vermektedirler. Bunun yanı sıra, o coğrafyada yer alan bölgesel kültürlerin ve tarihi eserlerin yok edilmesi, tüketilen suyun kalitesine negatif yönde etki edilmesi gibi zararları da, HESlerin dezavantajlarındandır. Ayrıca, bu tesisler için pek çok sayıda ağaç kesildiği de unutulmamalıdır.
Hidroelektrik santraller ile ilgili, avantaj olarak sayılabilecek noktalardan bahsedecek olduğumuzda ise, yatırım maliyetinin ardından gerekli olan ham madde giderinin az maliyetli olduğu çünkü su kullanıldığı söylenebilmektedir. Aynı zamanda, hava kirliliği konusunda da çok büyük problem yaşatmamaktadır. Tüm bunlara ek olarak, HESlerin bulunduğu çevrenin su ihtiyacını karşılayabildiği, sel ve taşkınları önlediği, iklimde yumuşama yaratabildiği, santralin varlığından dolayı ulaşım açısından da kolaylık yaşatabildiği, tarım arazilerinin sulanmasına katkı sağlayabildiği şeklinde bir takım olumluluklar da söylenebilmektedir.