Hangimiz Daha Zekiyiz?

Bu yazıda başlıktan sandığınız gibi insanlar arsında zeka kıyaslamayacağız. o yüzden başlığı şöyle yenileyelim. “Hangimiz Daha Zekiyiz Robotlar mı İnsanlar mı?” Zeka nedir? Bu soruyu sorduğumda muhtemelen içinizden “IQ” diye cevap verdiniz. Bu çok da yanlış değil ne de olsa IQ intelligence quotient demek. Türkçesi ise zeka katsayısı. Gerçekten böyle cevap verenler EQ diye bir şey olan emotional quotient yani duygusal zeka katsayısını unuttular. Bunu unutmayanlar ise insan iç güdüsünü unuttular. Mesela robotları düşünelim, her durumda bizden zeki olduklarını düşünürüz çünkü şimdiye kadar hiçbir robottan hızlı bir matematik işlemi yapmadınız ya da hiçbir robottan daha önce bir bilgiye ulaşmadınız. Hatta bir bilgiye en son ne zaman bir robottan yardım almadan ulaştınız diye sorsam hiçbirimizin cevap veremeyeceğinden eminim.
Robotlar mı daha zeki peki insanlar mı. Hadi Dünya satranç şampiyonuyla sıradan bir robota satranç oynatalım kim yener? Şimdi nereden bulacağız en iyi satranç oyuncusunu. Ama merak etmeyin zaten bunu düşünmüşler. 1997’de Gary Kasparov ve Deep Blue arasında yapılan satranç maçı Deep Blue isimli bilgisayarın Gary Kasparov’u yenerek kariyerinde düşüş yaşamasına sebep olmasıyla sona ermiştir. Yani bir zeka oyunu olan satrancı bilgisayarlar bizden daha iyi oynuyorlar. Bizden daha zekilerse işimizi elimizden alabilirler mi?
Hatta bazı fabrikalarda insanların yaptığı işi görebilmesi için ışıklandırma sistemi bile yok artık. Çünkü fabrikada çalışan insan yok. Şimdi bu türde bir pizza fabrikası olduğunu düşünelim ve sahibi biz olalım. Önce hammadde sağlamamız gerek. Hammaddeyi köylüden cüzi bir miktar karşılığı aldık. Öyle makinelerimiz var ki. Domates sosunu, salamı, sosisi kendi hamurun üzerine yerleştiriyor. Hamuru da kendisi açıyor elbette. Böyle böyle dakikada 50 pizza ürettiğini düşünelim. Pişmeleri de 20 dakika olsa devamlı pişecekleri için dakikada 50 pizza hazırlanmış olacak. Sonrasında dondurulacak ve paketlenmeye hazırlanmış olacak. Geriye tek kalan bu dondurulmuş pizzaları marketlere dağıtmak kaldı. Şimdi nelerden tasarruf ettiğimize dönüp bir göz atalım. Fark ettiyseniz kimseye ücret ödemedik. Sadece aldığımız hammaddeye ödedik ki onun bir aylık parasını 3 günde çıkardık zaten. Gördüğünüz üzere yemek ile ilgili bir fabrikada bile insan kullanmamıza gerek kalmadı. Üstelik hijyen açısından tamamen güvenilir oldu ve tüm pizzalar standart lezzette oldu. Koruyucu gibi kimyasallar ise tam olması gerektiği kadar konuldu ve sağlığa zararlı ürünler kullanılmadı. Bu kadar düşündükten sonra insanın bir insansız fabrika açası gelmiyor değil doğrusu.
Peki robotların yerimizi almalarını nasıl engelleyebiliriz? İnsanoğlunun robotlar gibi programlananı yapmaktan farklı olarak kendi zekasını kullanarak o pizzaya her seferinde yeni şeyler katması gerekiyor. İnsanın robottan farklı tek özelliği içgüdüsü sonuçta.
İnsanoğlu satrançta yapay zekayı alt edememesinden sonra aynı testi GO oyunu üzerinde yaptılar. GO oyunundaki ihtimaller satrançtaki ihtimallerin birkaç katı olduğundan dolayı hesaplanması daha zordu ve bu yüzden insanlar senelerce GO oyununda yapay zekayı yenmiş olsa da günümüzde en iyi GO oyuncusu yine bir yapay zeka.