Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nün sıra dışı oyun. İzlediğimde daha önce seyrettiğim birçok oyunun dışında farklılıklar yakaladım bu oyunun sahnelenişinde. Ancak bunlara geçmeden öncelikle biraz oyundaki kişilerden ve konusundan söz etmek istiyorum.
*‘Kara Komedi’ olarak yorumlanan oyunun yazarı Jordi GALCERAN, çevirmeni Beliz COŞAR, yönetmeni Sinan PEKİNTON.
1 Perdeden oluşan oyun 1 saat 35 dakika sürüyor ve tek dekor var. Aslında 1 kadın, 3 erkekten oluşan oyuncu kadrosu yönetmenin yorumuyla biraz değişikliğe uğramış ve 2 kadın, 2 erkek olmuş. Oyuncular: Cüneyt METE, Deniz Gökçe YERSEL, Ünsal COŞAR, Nur YAZAR.
Zaman olarak günümüzde geçen olaylara gerçekçi bir bakış açısıyla yaklaşılmış. Oyundaki karakterler günümüzde her zaman karşımıza çıkabilecek kişiler ve konu da öyle. Ama yaşanılan durum iş dünyasının acımasızlığını *trajikomik bir şekilde ortaya koyuyor.
Konu:
“Profesyonellik” ve “Fedakarlık” kavramlarını sorgulayan oyun, günümüz iş dünyasının acımasız yönlerini sergiliyor.
Çok büyük bir firmanın, satış müdürü pozisyonu için birçok aday arasından son dörde kalanlar, odanın ortasındaki kutuya düşen zarfın talimatları doğrultusunda bir yarışa girerler. En iyi olan işi kapacaktır. Sıradan bir yarış da değildir karşı karşıya oldukları. Dört tecrübeli satışçıya psikologlar tarafından geliştirilen “Grönholm Metodu” uygulanır. Metot, işverenlerin iş başvurusu yapan adayları gözlemlemek amacıyla hazırladığı bir dizi testten oluşur.
Adaylar toplandığında bir pencere açılır ve içeriye bir zarf uzatılır. Zarfın içinde metodun kuralları ve oyunlar yazılıdır. Mektupta odada bulunan bir kişinin aday değil, aday rolü yapan şirket yetkilisi olduğu ve diğer üç kişinin on dakika içinde şirket yetkilisinin kim olduğunu bulmaları gerektiği yazıyordur. Mektupla beraber verilen kronometre çalışır ve adaylar sahte adayı bulmak için yola koyulurlar. Önce birbirleriyle kıyasıya bir mücadele içerisine girerler ve sonrasında dördünün de gerçek aday oldukları konusunda anlaşmaya varırlar.
Bu öyle insanlık dışı bir metottur ki; içeride birbirlerini elemek için kıyasıya bir mücadelenin içine çekilen adaylar, geçmişlerinden, kişiliklerine, cinsiyetlerine kadar daha bir dolu soruya cevap bulmak zorunda kalırlar. Verilen cevapların da doğru olması yetmez, adayların uyanık olması ve diğer adayları da elemesi gerekir.
Oyunlar ardı ardına devam ederken gelen bir telefonla adaylardan Mercedes’in annesinin hastalandığı ardından da ölmüş olduğu öğrenilir ama diğer üçü buna inanmaz. Carlos, hormon tedavisi gördüğünü açıklar. Ama diğerleri yine inanmaz.
İş hayatı bir şekilde savaş meydanına dönüştürülmeye çalışılır. Ancak bu şekilde şirket, elindeki tek kişilik kontenjan için birinin yeterli olduğuna kanaat getirecektir. Kısacası şirket iyi bir insan değil, iyi bir insana benzeyen kötüyü aramaktadır. Sonunda bu yarışı Fernando kazanır. Aslında kazanan o da değildir. Seyirciyi sürpriz bir son beklemektedir…
Sonuç:
Oyunun konusu böyle sürprizlerle dolu ve çok akıcı. Şaşırtan detayları ve bilinmezleri adeta insanı içine çekiyor. Ben nefessiz izledim diyebilirim. Sonunda ne olacak diye merakla beklediğim farklı bir oyundu. Dekoru başta da belirttiğim gibi tek. Ama etkileyici ve sade, olması gerektiği gibi. Işık düzeni de izleyiciyi etkileyen bir başka unsur. İyi düşünülmüş ışık oyunları var. Kostümler tam iş hayatına yönelik hazırlanmış. Ciddi ve titiz.
Bireyin daha çok kazanabilmek için tüm değerlerini hiçe saydığı ve ancak diğer insanları yok ederek varlığını sürdürebileceğini, kısacası iş dünyasının acımasızlığını (hikayesi, rejisi* ve oyun ekibiyle) çok iyi ele alan bir oyun.
Mutlaka izleyin derim.
Kaynaklar:
- Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü Dramaturgi birimi
- Grönholm Metodu oyun broşürü
- Vikipedi
Sözcükler:
*KARA KOMEDİ-TRAJİKOMİK: Komedi ve hicvin alt türlerinden biridir. Genellikle ciddiyetle anılan cinayet, ölüm, hastalık, savaş, akıl hastalığı gibi konuları mizahi bir anlayışla ele alır.
*REJİ: Bir oyunu yönetme, sahneye koyma işi.