İnsanların, yerleşik hayata geçtikten sonra hayatta kalmak için bazı gereksinimleri olmuştur. Bu gereksinimleri elde edebilmek için kendi elinde bulunan fazlalığı, elinde olmayan ihtiyaçları ile değiştirip “Takas” kavramını bulmuşlardır. Mamafih aradan geçen yıllar içinde gereksinimler arttığından alınan malların da değeri artmıştır. Takas yapmak artık bir ekmeğe bir yumurta değişmekten daha ciddi bir hal alıp bazı yeniliklerin yaşanmasını ön ayak olmuştur-paranın icadı-
Lidyalıların, milattan önce yedinci yüzyılda keşfettikleri para sayesinde yapılan işlemlerin tabletler üzerinde kaydedilmesi kolaylaşmış ve insanlar arasında bir değer skalası oluşmuştur. Ticaret ile başlayan “Para yolculuğu” kısa zaman içinde önce bütün Mezopotamya coğrafyasına ardından da dünyanın geri kalanına açılarak insanların bir numaralı ihtiyacı haline gelmiştir çünkü para her şeydir.
Paranın uluslararası nitelikte bir araç haline gelmesi ilk defa “Bankacılık sisteminin başlaması” ile gerçekleşmiştir. Ardından geçen süre zarfında ülkeler, kendi para birimlerini bulup bu paralar üzerinden işlem yapmaya başladılar fakat farklı para birimleri yüzünden tam bir denklik hala söz konusu olamazdı. Bunun sonucunda insanlar, paralarını diğer ülkelerin paralarıyla değiştirip-takas- “Döviz” i hayatımızın bir parçası haline getirmişlerdir. Dövizin gelişmesinin ardından bir “Kur sistemi” oluşturulup bu kur sistemine göre uluslararası borsalar hayatımıza girmiştir.
Uzun bir süre insanlar paralarını borsada yaptığı al-sat işlemleriyle değerlendirmişlerdir lakin son zamanlarda ortaya çıkan ve diğer bütün piyasaları neredeyse çökertmeye uğratan “Kripto para” borsası çok kısa sürede yakaladığı bu ivme ile herkesin ilgisini kendi üzerine çekti. Peki, kripto para nedir ve nasıl bu hale geldi?
Kripto paralar, özel bir kod yazılımı (Blockchain) ile oluşturulmuş, izi sürülemeyen paralardır. Şu günlerde sıklıkla duyduğumuz “Bitcoin” ise bu türün ilk ve en büyük birimidir. 2008 yılında geliştirilen ve daha o zamanlar 0,34 dolar olan Bitcoin, altı yıl içerisinde yirmi bin dolar seviyelerine kadar yükseldi. Bitcoin’in bu denli artmasının akabinde piyasada yeni kripto paralar da boy göstermeye başlamıştır. Bunlardan en çok bilinen ve işlem hacmi Bitcoin’den sonra en fazla olan kripto para ise Ethereum’dur. Ethereum ile birlikte kripto para borsasına giren Alt Coin’lerle (Bitcoin dışında işlem gören diğer kripto paralar) birlikte kripto para piyasası günümüzdeki halini almıştır. Kripto paraların bu denli artmasındaki bir numaralı sebep Bitcoin’in zamanında yaşadığı ani artıştır. Bu artış sonrası insanlar, döviz olarak ellerinde tuttukları paraları bozup yerine kripto para piyasasına girmeyi tercih etmişlerdir. Aynı zamanda paralarının güvenli bir yerde olması ve takip edilememesi gibi durumları da göz önünde bulundurursak kripto paralarda yaşanan büyük alımların sebebini daha iyi anlarız.
Kripto paralar çok kısa bir sürede dünyanın alışagelmiş para piyasasını yerinden oynattı. Şu sıralarda market hacmi ile liderliğini koruyan Bitcoin’in değeri elli yedi bin dolar ve birçok büyük firma Bitcoin’e olan desteğini yüklü miktarlarda dile getirdi. Bu şirketlerden belki de en önemlisi Mastercard. Mastercard, Bitcoin desteğinin mevcut kredi kartlarına gelmesi konusunda yoğun mesai harcıyor, öte yandan Tesla’nın kurucusu ve şu anda dünyanın en zengin insanı olan Elon Musk da Bitcoin’e yüksek miktarlardan yatırım yapıyor. Bütün bu hareketler sonucunda Kripto paraların geçerliliğinin daha da artması beklenirken çoğu ekonomist, ileriki zamanlarda döviz ve borsaların yok olacağını, yerine tamamen kripto paralardan oluşan bir dünya düzenin olacağını söylemeye bile başladılar. Elimizdeki verileri kullanarak da bu sonucu elde edebilmek mümkün, geleceğe daha iyi adapte olabilmek için; insanlığın çok eski zamanlarından beri var olan para kelimesi yerine kripto kavramının kullanılmaya başlanması ufukta gözüküyor.