Cyrpto ve currency kelimelerinin bir araya getirilmesiyle oluşan “cryptocurrency” deyimi temel olarak kripto para anlamına geliyor. Kripto para; internet aracılığıyla kullanılan, hiçbir merkezi otorite ya da aracı kuruma bağlı olmayan sanal para birimini ifade ediyor. Kişiler ve kurumlar, gerçek para gibi bu paralarla harcama yapabiliyor veya bu paraları kabul edebiliyorlar. Kripto para birimleri bilinen diğer para birimleri gibi basılı halde ve elle tutulur şekilde bulunmuyor. Kripto paralar bir nevi internet parası olarak da biliniyor.
Sizin de duymuş olacağınız varsayarak en bilindik kripto para Bitcoin’dir ve ayrıca Bitcoin piyasa değeri neredeyse en yüksek olan kripto para birimidir. Bunları bir çeşit ülkelerin para birimi olarak sayabiliriz. Her ülkenin nasıl kendine özgü bir para birimi varsa her üreticinin veya her üretici topluluğun kendine özgü bir kripto parası var. Bu kripto paralar artık yeni dünya düzeninde çok etkin bir rol oynuyor. Örnek vermek gerekirse işlem maliyetlerinin çok az olması, küresel olarak kullanılabilmesi ve gün geçtikçe kullanım alanının artması ile güvenli ve değerli bir araç olması nedeniyle Bitcoin gibi kripto paralar gittikçe popülerleşiyor. Bitcoin istenildiği zaman başka para birimleriyle takas edilebiliyor ve bundan daha farklı birçok avantajı var. Bu yüzden Bitcoin bu piyasada çok yaygın. Bunun gibi envai çeşit kripto para var. Hepsinin piyasa değerleri birbirlerinden farklı ve üreticileri birbirlerinden farklı. Herhangi bir kurum ya da kuruluş tarafından yönetilmedikleri için aslında kripto paraların güvenli olduğunu söylemek mümkün. İşte bu yüzden artık insanların artık kağıt paraya olan ihtiyacı veya isteği azalıyor. Azalması sonucu kripto para borsasına günden güne istek artıyor. Günümüzden örnek vermek gerekirse her ülkede enflasyon sonucu ürünlerin fiyatları, benzin fiyatları, giyim-tekstil fiyatları, araba fiyatları, ev fiyatları hepsi artıyor ve bu artma sonucunda insanların alım gücü düşüyor. Ancak kripto para borsasında böyle bir olay yok. Genellikle piyasa değerlerini kaybeden kripto paralar daha sonra eski değerlerinin hatta ve hatta daha üstü değerlere sahip oluyor.
Bunlara kripto para borsasında boğa ve ayı sezonu deniliyor. Kripto paralar, hisse senetleri, gayrimenkuller veya başka bir varlık olması fark etmeksizin piyasaların genellikle iki şekilde tanımlandığını görürsünüz: boğa piyasası veya ayı piyasası. Basitçe söylemek gerekirse boğa piyasası yükselen, ayı piyasası ise düşen piyasadır. Boğa piyasası veya boğa koşusu, yatırımcıların çoğunluğunun satın alım yaptığı, talebin arza ağır bastığı, piyasa güveninin yüksek olduğu ve fiyatların yükseldiği bir dönem olarak tanımlanır. Ayı piyasası arzın talepten daha büyük olduğu, güvenin düşük olduğu ve fiyatların düştüğü zaman dilimi olarak tanımlanır. Fiyatların düşmeye devam edeceğine inanan kötümser yatırımcılara bu nedenle “ayı” denir. Bu gerçek dünyadaki enflasyona biraz benziyor. Ve biz bunlara kripto para borsasındaki enflasyon diyebiliriz.
Bu sezonlar genellikle bir iyi bir yatırımcı tarafından önden görebilir ve insanları uyarabilir ve insanlar bunun sonucunda kripto paralarının değeri düşmesin diye önceden bu paraları kendi elektronik cüzdanlarına çekebilirler. Ancak kağıt parada böyle bir olay pek mümkün olmadığı için insanların artık kağıt paraya olan yoğun ilgisi azalıyor ki bence azalması gayet normal çünkü boşuna boşuna paraları değer kaybediyor. Benim düşüncem kağıt paralar gelecekte artık yerlerini kripto paraya bırakacak ve kağıt para diye bir şey piyasada kalmayacak.
kaynakça: https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/vedat-karabulut/kripto-para-mi-kagit-para-mi-41495519
https://www.halkbank.com.tr/tr/blog/finans/Kripto-Para-Birimi-Ne-Demektir-Ozellikleri-Nelerdir.html
https://www.coinbase.com/tr/learn/crypto-basics/what-is-a-bull-or-bear-market