Türkiye’deki özel ya da devlet okullarının geneline bakıldığında çoğu okulun üniforma zorunluluğu olduğunu görmek çok zor olmasa gerek. Bilimsel araştırmalara da baktığımız zaman Türkiye’de üniforma zorunluluğu %70 ile %80 arasında büyük bir orandır. Peki ya siz üniforma zorunluluğunun mantıklı olduğunu düşünüyor musunuz ?
Her konuda da olabildiği gibi bu konunun da eksilerini ve artılarını ele almak gerekir tabii . Baktığımızda öğrencilerin en çok şikayet ettikleri şeyler arasında her gün tek tip ve aynı giyinmek vardır. Her bireyin kendini toplumda ve bulunduğu ortamda belli etme şekli farklı olabilir. Örneğin bir birey kendisini edindiği bilgilerle ve kültür seviyesi ile belli edebiliyorken diğer birey ise giyim ve kuşamı ile belli edebilir. İnsanlar kendilerini ifade etme şekli olarak bu yolu seçebilirler ve bazen bu seçtikleri yol ellerinden alındığında tepki gösterebilirler. Genel ortalamaya baktığımızda bu oranın lise öğrencilerinde daha fazla olduğunu görmek mümkündür. Çünkü bireylerin 14-18 yaşları arasında bireyselleşebildiğini göz önünde bulundurursak onlara karşı atılan bu adıma tepki göstermeleri bazı durumlarda olası olabiliyor. Başka bir bakış açısından baktığımızda ise bir şeyin zorunlu olması toplum üzerinde baskı oluşturduğundan dolayı toplum içerisindeki bireylerin oluşturulan baskı yüzünden tepki gösterdiği ve aynı zamanda bu baskının öğrencilerin motivasyonlarında etkili olabileceği söylenebilmektedir.
Sadece manevi açıdan değil de maddi açıdan da ele aldığımız zaman maddi durumu elverişli olmayan bazı aileler için ek bir masraf oluşturacağından dolayı bu durum zorlayıcı olabilmekte.
Tabii eksileri olduğu kadar artılarının da olduğu hatta artılarının daha fazla olabileceği söylenebilir. Genel okulların ortalamasına bakıldığında forma zorunluluğunun olması pozitif yönden daha ağır bastığını göstermez mi zaten?
Artı yönleri ele alındığında ise forma giymenin öğrenciler arasındaki sosyal ve statü farklarını aza indirdiğini söylememek elde değil. Örnek vermek gerekirse birey bir özel okulda %100 burslu okuyorsa ve ailenin okulu karşılayabilecek bir maddi durumu yoksa oluşabilecek herhangi bir statü farkını daha aza indirmek için forma zorunluluğunun olması ve tüm öğrencilerin aynı-tek tip- olmasının mantıklı olduğunu söyleyebiliriz.
Aynı zamanda her gün öğrencilerin(üniforma zorunluluğu olmadığında) farklı giyinme çabalarının olacağı ve bu çabanın önüne geçilerek aslında okulun bir eğitim yeri olduğunu ve dış görünüşün değil de akademik başarının daha önemli olduğunu vurgulayabiliriz. Bu da öğrencilerin akademik başarıya daha fazla odaklanmasına ve dikkat dağıtıcı unsurların azalmasına olanak sağlar.
Başka bir yönden ele alındığında ise üniforma giyildiğinde okula ile oluşan bütünleşme ve okula hissedilen aidiyet duygusunun üniforma giymeyen okuldaki öğrencilerde daha fazla olduğunu görmemiz mümkündür.
Son olarak bakıldığında ise öğrencilere profesyonel bir görünüm kazandırdığından ötürü bireylerde ileri dönemlerdeki iş hayatlarına yönelik bir hazırlık oluşturabileceğini söyleyebiliriz.
Sonuç olarak okullardaki üniforma zorunluluğu, öğrenciler arasında eşitlik ve disiplin sağlarken, bireyselliği kısıtlama riski taşır; bu nedenle, eğitim ortamında dengeli bir yaklaşım benimsemek önemlidir