Özgürlük veya erkinlik, birinin engellenmeden ya da sınırlandırılmadan istediğini seçebilmesi, yapabilmesi ve hareket edebilmesi durumudur. Felsefede, karşıtı fikrini içerir.Politikada özgürlük, hükümet baskısından bağımsızlıktır.
Çoğunlukla halkın diliyle ifade edilen özgürlük, kişinin diğer bireylerin haklarına saygı duyduğu sürece dilediği şekilde davranmasını, kimse tarafından zorla engellenmemesini ya da durdurulmamasını belirtir. Bu durum, Locke’un bahar geleneğinden kaynaklanır. Özgürlük üstüne yazılan tarihsel kitaplar arasında John Stuart Mill’in 1859 yılından basılan Hürriyet Üstüne adlı denemesi bulunmaktadır. Mill, Hürriyet Üstüne adlı çalışmasında çoğunluk adı altında, azınlıkta kalan düşüncelerin bastırılmaya çalışılmasından duyduğu kaygıyı dillendirmekte ve müdahalesizlik anlayışını ortaya koymaktadır. 20. yüzyılın filozoflarından İki Özgürlük adlı eserinde özgürlüğün birbirine zıt yorumları olarak iki bakış açısı arasındaki farklılıkları anlatır; negatif özgürlük ve pozitif özgürlük.
Özgürlükçü düşünce özgürlüğün temel ilkesidir. Özgürlüğe ilişkin bütün belgelerde ilk sırada vurgulanmıştır. Kimsenin müdahalesi olmadan her fert istediğini düşünme hakkın sahiptir ve bu hakkın korunması gerektiği açıklama özgürlüğünü de beraberinde getirdiğine dair bir temel uzlaşma ilkesi oluşmuştur. Her çeşit bilgi ve fikir, ülke sınırlarına bağlı olmaksızın, sözle veya yazıyla iletilmeyi içererek, her kategoride, fikir ve sanatta, araştırma ve elde etmede özgürdür.
Hukuk metinleri, devlet biçimlerinin kısıtlamaları, baştaki bu temel ilkeleri kabul ettikten sonra ancak diye başlayan metinler içermektedir. Ancak, diye başlayan bu metinlerde, düşünce özgürlüğünün kısıtlanması ve sınıflandırılması, yasaklar, ihlaller, suç ve cezalar yer almaktadır. Bunlar genellikle Batı toplumlarında kaldırılmıştır. Konuşma ve başlıklar altına Batı’da kısıtlamalar yoktur.
Kimi toplumsal olaylar ve yıkıcı sonuçları Batı’yı düşünce özgürlüğünü ve sınırlarını yeniden düşünmeye itmiştir. Toplumların hepsi aynı sisteme sahip olmadığından bu toplumlar arası ve kültürler arasında düşünce özgürlüğü ayrılıkları yaratmıştır. Batı’da genel olarak sistemi devirmeyi amaçlamış, Doğu’da ise çoğulculuk sınırlı özgürlükler bulunmuştur.
Fakat her insan istediğini düşünmekte ve düşüncelerini ifade etmekte dil, din, ırk, kültür, cinsiyet fark etmeksizin özgürdür.
