Dünyamız hızla kirleniyor. Bu kirlilikte en büyük payı pervasızca, kontrolsüzce kullanılan ve sorumsuzca etrafa saçılan “plastik poşetler” alıyor.
Yapılan araştırmalara göre denizlere atılan plastik poşetler 400 yıl, karalara atılan plastik poşetler 800 yıl boyunca yok olmuyor ve çevreyi kirletmeye devam ediyor. Petrol türevi olan bu maddeler yok oldukları zaman dahi, yok olma sürecinde açığa çıkan kimyasal maddeler ve bu maddelerin toprağa karışması sonucunda çevrenin ekolojik dengesini bozuyor. Bilinçsizce çevreye atılan plastik poşetlerin ince olanları sera etkisi yaratarak orman yangınlarına sebebiyet veriyor, hayvanlar tarafından yiyecek sanılarak tüketiliyor ve bir çok hayanın ölümüne neden oluyor. Koyu renk plastik poşetlerin kullanılması dahi insan sağlığına zarar veriyor ve kanser hastalığının sebepleri arasında sayılıyor.
Pekala, varlığı bu kadar büyük problemlere sebebiyet veren plastik poşetler neden var? Sanayideki hızlı gelişme ve plastik türevlerinin çok ucuza mal edilmesi diğer plastik ürünlerde olduğu gibi plastik poşet kullanımını da çok artırdı. Ama çevre kirliliğinin asıl sebebi “bilinçsiz insanlar”. Kullandığımız plastik poşetleri geri dönüşüm kutularına atmak yerine etrafa atmayı tercih eden bizler çevre kirliliğinden sorumluyuz. Elimizdeki plastik poşetleri birkaç kez(kullanılmayacak hale gelinceye kadar) kullanmak yerine, ücretsiz olduğu için her seferinde yeni plastik poşetler kullanmayı tercih eden bizler çevre kirliliğinden sorumluyuz.
O halde diğer bir çok hususta olduğu gibi plastik poşetlerin çevreyi kirletmesinin önlenmesi için yapılması gereken asıl iş, bilinçli insanlar yetiştirmektir. Ancak ülkemizde de diğer bir çok ülkede olduğu gibi kısa vadede sorunun çözülmesi için bir takım yasaklar ve maddi yaptırımlarla plastik poşet kullanımının azaltılması yoluna gidilmiştir. Zira bir kişi haftada yalnızca 2 adet poşet daha az kullansa yılda en az 100 poşet daha az çevreye atılmış olacaktır. Nüfusu seksen milyonu aşan ülkemizde her 5 kişiden birinin bu kurala uygun davranacağını varsayarsak yılda yaklaşık bir milyar altı yüz milyon poşetin çevreyi kirletmesini engellemiş oluruz.
Dünyada; Amerika , Fransa, Hindistan, Tayvan, İrlanda, Kenya, Güney Afrika, Uganda, Ruanda gibi ülkelerde plastik poşet kullanımını azaltmak için poşetlerin ücretli hale getirilmesi, kullanımının yasaklanması veya vergiye tabi tutulması gibi yöntemler uygulanmaktadır. Ülkemizde de plastik poşetler 1.1.2019 tarihinden itibaren ücretli hale getirilmiştir. Ancak bu tedbirin plastik poşet kullanımını azaltacağı kesin olmakla birlikte, tek başına plastik poşet kullanımını tamamen ortadan kaldırması beklenemez. Bunun için plastik poşetlerin yerini alacak, doğaya ve canlılara zarar vermeden geri dönüşümü mümkün olan kese kağıdı gibi ürünlerle, uzun ömürlü ve sağlıklı olan bez torba, file gibi taşıma gereçlerinin kullanımını teşvik edici, özendirici tedbirler alınması gerekir.
Kaldı ki, 1.1.2019 tarihinden sonra hiç plastik poşet kullanılmadığını varsaysak bile, o tarihe kadar çevreye atılmış bir çok plastik poşet olduğunu düşündüğümüzde, temiz bir çevre için öncelikle bu poşetlerin toplanması gerektiği açıktır. Poşetleri çok hızlı bir şekilde toplatmanın yolu da, plastik poşetlerin tanesinin 25 kuruşa satıldığı düşünüldüğünde, atık merkezlerine getirilecek her bir plastik poşet için devletin 10 kuruş yada 15 kuruş gibi cüzzi bir ödeme yapması olacaktır.
Plastik poşetler, yalnızca bizim ülkemiz için değil, tüm dünya için büyük bir tehlike yaratmaktadır. Unutulmamalıdır ki küresel dünyada artık her bir ülke bizim de ilerideki yaşam alanlarımızdan biri olabilir. O halde plastik poşetlerle mücadele yöntemlerinin de tüm dünya ülkelerinin katılımıyla birlikte küresel düzlemde tespit edilmesi, birbirlerinin politikalarını destekleyici önlemlerin alınması gerekir.
Bilinçli nesillerin yetiştiği, dünya ülkelerinin birlikte sağlıklı çözümler ürettiği, plastik poşetlerin ve daha nice çevre kirleticilerinin olmadığı güzel bir dünyada yaşamak dileğiyle….