Hangisi daha önemli? Yaptığımız testte bütün soruları doğru bir şekilde çözmek mi, yoka karşımıza çıkan her türlü engele karşı çeşitli çözümler üretip uygulayabilmek mi? Sizce mevcut eğitim sisteminde değiştirilmesi gerekli olan maddeler var mı?
Günümüzde çoğu okulda öğrencilerden karşılarına konulan bütün test sorularını yanlışsız çözmeleri, sınavlarda başarılı olmaları, formülleri ezberlemeleri ve test tekniklerini iyice öğrenmeleri bekleniyor. Bu okullarda okuyan çocukların karşılarına çıkan problemlerle başa çıkabilmeleri daha zor çünkü onlara hayata dair yorumlama, üretme, yaratıcılık gibi beceriler anlatılmıyor, öğretilmiyor.
Kurucumuz Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk de bu durumun farkındaydı. Bu yüzden köylere gönderdiği öğretmenlerin, öğretmenlik dışında marangozluk, veterinerlik, imamlık ve daha pek çok meslek hakkında tecrübeli olması için onları eğitiyor ve bu şekilde köyleri kalkındırıyordu. Her yönden gelişmiş, zorluklara karşı baş edebilen ve tecrübelerini paylaşan birey sayısı artıyordu. Fakat zamanla bu durumun insanlar açısından önemi git gide azaldı.
Peki, bu durum için neler yapılabilir? İnsanlar düşünerek öğrendikleri şeyleri somut bir halde görünce zihinlerinde o bilgi hem daha kalıcı bir hal alır hem de durumun mantığı daha rahat kavranabilir. Bu nedenle öncelikle ezberden uzak düşünmeye ve anlamaya yönelik dersler işlenmeli ve görülen çoğu konu ile ilgili imkanlar doğrultusunda deneyler ya da geziler yapılmalıdır. Aynı zamanda bu şekilde öğrenciler dışarıda da bir sorunla karşılaştığında sorunu, o konuyla ilgili derse öğrendikleri bilgiler yardımıyla çözebileceklerini daha iyi anlar ve problemi çözerler. Problem çözme becerileri, yaratıcılık, kültür olarak gelişim sağlanmasına neden olur.
Örneğin tarih dersinde yeni bir uygarlık öğrendiniz ve o uygarlığa ait izler bulabileceğiniz bir müze var. Eğer o müzeyi gezerseniz derste öğrendiğiniz bilgilere ait somut verileri gördüğünüzde o bilgiler zihninizde kalıcı bir hal alır. Bu şekilde de teste bu bilgiye ait bir soru gördüğünüzde aklınıza müzede gördükleriniz gelir ve soruyu da daha rahat çözersiniz. Ya da mesela evde elektrikler kesildi. Fizik dersinde öğrendiğiniz devre konusuna ait bir takım bilgileri bu sorunu çözerken kullanmanız gerek. Eğer ki önceden bu konu hakkında somut bir uygulama yapmadıysanız, bu sorunu hemen çözmeniz biraz zor olabilir. Bu imkanları da ancak okullar öğrencilere sağlayabilir.
Bu uygulamaları her zaman uygulamak zor olabilir. Köy okullarında böyle imkanlar olmayabilir ya da her an her gezi mekanına gitmek için şehir dışına çıkmak veya uzak yerlere gitmek gerekebilir. Bunun için de birtakım alternatif çözümler üretilmelidir. Devletin durumu olmayan köy okullarına yardımı artabilir, şehirlerdeki tarihi mekanların yeri değiştirilemeyeceğinden müze sayısı artabilir ya da etkinlikler oluşturulabilir.
Mevcut eğitim sisteminde değiştirilmesi gereken bazı maddelerin ve yeniliklerin bu şekilde olması gerektiğini düşünüyorum. Ahmet Ümit’in de dediği gibi; “Bize çalışkan köleler değil, yaratıcı zekalar gerek.”.