Sizlere ana hatlarıyla Bosna Hersek’in tarihinden bahsedeceğim. Bosna Hersek’i seçmemin bir çok nedeni var. Ancak, sizin de ilginizi çekeceğinden emin olduğum nedeni yazımın sonuna sakladım.
Bosna Hersek’in tarihi, Hint-Avrupa menşeli İlliryalılar’la başlar. Slavlar bölgeye 7. yüzyılda gelmeye başladılar. 961’den sonra Bosna, Sırbistan’ın diğer bölümlerinden ayrıldı. Bağımsız siyasi ve coğrafi bir birim olarak kabul edildi.
Bosna’ya ilk Türk akınları 1386 yılında başladı. Son Kral Stefan Tomeseviç Bogomil mezhebine bağlı olanlara adil davranmayınca, 1463 yılında Fatih Sultan Mehmed Han bölgeyi Osmanlı topraklarına kattı.
Slav, Hırvat ve Avar karışımı olan Boşnaklar 10. yüzyılda Bogomil mezhebine bağlıydılar. Bölge Osmanlılar tarafından fethedilince, kolayca islamiyeti seçerek müslüman oldular. Anadolu’dan gelen dervişler yoluyla İslamiyet bölgede hızla yayıldı.
Bosna, Osmanlı yönetimine geçince bir sancak haline getirildi. Kanuni Sultan Süleyman Han zamanında, Macaristan’da kalan kuzey toprakları da fethedilince eyalet statüsüne alındı. Bosna Eyaleti’ne atanan ilk beylerbeyi Gazi Ferhad Paşa oldu. 19. yüzyıldaki gelişmeler ve Osmanlı İmparatorluğu’nun batıda aldığı yenilgiler Bosna eyaletini önemli ölçüde etkiledi.
Bosna Hersek topraklarını 400 yıldan fazla bir süre yönetiminde tutan Osmanlı bu bölgeye büyük hizmetler götürmüş, büyük camiler, medreseler, ilim merkezleri vesaire inşa etmiştir. Bu günkü başkent Saraybosna (Sarajevo) Osmanlı döneminde Avrupa’nın en önemli ilim merkezlerindendi.
Osmanlı Devleti’ne bağlı kalmasına rağmen; Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Berlin Anlaşmasına dayanarak Bosna Hersek’i işgal etti ve eyaletin yönetim hakkını ele geçirdi. 7 Ekim 1908 tarihli kararname ile kendi topraklarına kattı.
Avusturya-Macaristan yönetiminde, seçimlerde Ortodoks, Katolik ve Müslümanlar için sabit oranda sandalye ayrılınca Sırp milliyetçileri tepki gösterdi. 28 Haziran 1914’de Avusturya Arşidükü (veliaht) Franz Ferdinand Saraybosna’da Bosnalı bir Sırp öğrenci tarafından öldürüldü. Bu olay 1.Dünya Savaşı’nın başlangıcıdır.
Bosna Hersek, 26 Ekim 1918’de Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı’nın bir parçası olarak Sırbistan ile birleştirildi. 1946’da Yugoslavya’yı meydana getiren altı halk cumhuriyetinden biri oldu.
1980 yılına kadar durulmuş olan çatışmalar, Yugoslavya Cumhurbaşkanı Tito’nun ölümüyle yeniden alevlendi. 1991’de ülke iç savaşa girdi. Hırvatistan ve Slovenya bağımsızlık kararı aldı.
Bosna Hersek’te 1990 yılında yapılan seçimleri kazanarak Devlet Başkanı olan Aliya İzzet Begoviç, Mart 1992’de bir referandumla bağımsızlık ilan etti. Bunun sonucunda Bosna Hersek Sırp milislerin yoğun saldırısına maruz kaldı. Birleşmiş Milletler askerleri birçok katliama göz yumdu.
Bosna Hersek Devleti’nin yapısı, 1992-1995 yılları arasında ceryan eden iç savaşı sona erdiren Dayton Barış Anlaşması’yla belirlendi. Ülke, Bosna Hersek Federasyonu (Federasyon kendi içinde 10 kantona ayrılmıştır) ve Sırp Cumhuriyeti (Republika Sırpska) olarak iki entiteye (devletçiğe) ve bir küçük özerk bölgeye (Bırçko) bölünmüştür.
Bosna Hersek’teki iç savaşta 250 bin kişi can vermiş. 1 milyonu aşkın kişi göçe zorlanmıştı.
Şimdi gelelim Bosna Hersek’i neden seçtiğime;
Bu okulumuzun bayrağı, logosu; Bu da Bosna Hersek’in eski bayrağı;
Bayrak ve logodaki şekil benzerliği ve zambak çiçekleri dikkat çekici değil mi?