Devletler ilk zamanlardan beri insanları kendi güvenliklerini gerekçe göstererek gözlemlemektedir. Böylece kendilerine tehlike olarak gördükleri şeyleri önceden tespit edip, devletler etkisiz hale getirebiliyorlardı. 21. Yüzyılda ise bu durum bir takım değişikliklere uğramıştır.
İnternetin gelmesiyle, her şey de olduğu gibi istihbaratta da çok büyük bir değişim yaşanmıştır. İstihbaratın gündelik hayatımızdaki gözlemleri; ne zaman telefonumuza baktığımız, ne zaman evimizden dışarı çıktığımız, hatta telefonumuzu saat kaçta açıp kapattığımızla bile ilgilenilen bir duruma geldik. Tabii ki insanların bundan bihaber oldukları için işlerini onlar adına çokta zorlaştırmıyoruz.
Bu konuyla ilgili <<Citizenfour>> adında bir film var belki duymuşsunuzdur. Bu film tam da buna benzer bir olayı anlatmaktadır. Film de Amerika’nın insanların her davranışını nasıl izlediğini anlatmaktadır. Tabii ki ana fikre dönersek bütün devletler sadece Amerika olmamak üzere zaten bizi izliyor ve izlemeye devam edecekler. Siz kabul etseniz de etmeseniz de.
Asıl konumuza gelelim, devletlerin sosyal medya hesaplarımıza ulaşabilmesi ve bütün bilgilerimize ulaşabilir mi? Şöyle bir soru sormak istiyorum, zaten sosyal medyaların elinde olan bilgiyi neden hükümet öğrenince bir görüş karşıtlığı oluşuyor? Bütün bilgilerimizin teker teker işlendiği bir internette devlette izlese ne olur ki?
Google’ı herkes bilir. Tabii ki ücretsiz olduğunu da. Peki, neden Google ve ya bütün tarayıcılar ücretsiz? Bunu hiç düşünmüş müydünüz? Hayrına milyarlarca insanın yükünü taşımayacağına göre neden bedava kullanım veriyor? Belki de burada ki ürünlerin aslında siz olduğunuzdandır.
Biz insanlar bir şeye para vermek yerine ücretsiz kullanmayı tercih ederiz. Aman boşa para gitmesin, biraz tasarruf edelim vb. şeyleri herkes hayatında bir kez yaşamıştır. Tabii ki insanların bilgilerini satmak işlerine geldiği için kendilerinin bir ürün olduğunu anlamazlıktan geldikleri için ve ya gerçekten anlamadıkları için böyle durumlar yaşanıyor. Kısacası burada ki ürün sizsiniz.
Eğer haberleri düzenli takip ederseniz düzenli olarak bazı şirketler siber saldıralar sebebiyle birçok müşterilerinin bilgilerinin çalındığının açıkladıklarını duyarsınız. Peki, neden böyle bir şey yaparlar? O çalınan bilgiler o kadar değerlidir ki artık 2 3 ayda bir çalındı gibi palavraları uydururlar ve bu bilgilerinizi yani sizin bilgilerinizi paraya çevirip size sözde ücretsiz bir hizmet sunabilmektedir. WhatsApp’ın ise bu durumu yasallaştırması da ayrı bir olaydır.
Bir başka konu ise mobil oyunlar ve kökünüze kadar izin isteyen uygulamalar. Herkes bilir bir uygulamayı indirdiğinizde uygulamaya girerken sözleşmeyi kabul ediniz, şu dosyalara telefonun her yerine girmeme izin veriniz vs. şeyleri herkes gündelik hayatında yaşamaktadır. Tabii ki biz insanlar önümüze gelen her sözleşmeye kabul et, geç dediğimiz için bütün bilgilerimizi elimizle veriyoruz. Yine bir cahillik örneği.
Genel olarak bu konuda insanlık bir cahillik içindedir. İsteyen istediği bilgileri internet aracılığıyla alabilecek bir duruma geldi. Bana göre hükümetler de öbür şirketlerin de elinde bilgilerimizin olması kötü ama yapılacak çok da bir şey yok. Sonuçta birçok şirketin elinde olan bilgilerimiz hükümetler de bilse ne olur ki?