İnternette gezerken çikolatanın insanları mutlu ettiğini birçok kişi duymuştur. Anlatılana göre çikolata, halk arasında mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin salgıladığından dolayı bizi mutlu eder. Peki bu doğru mudur? Gerçekten yediklerimiz hissettiklerimizi etkiler mi? Ayrıca çikolata gerçekten mutluluk veriyorsa ne zaman mutsuz olsak çikolata yemez miydik? İşte ben de bu soruların cevabını merak ettim.
Yaptığım araştırmaya göre duygularımızın bir kısmından endokrin sistem ve hormonlar sorumludur. Nöronlar- yani temel sinir hücreleri- düzenli olarak vücudumuzun durumu hakkında beynimize nörotransmitterler yoluyla mesajlar 
gönderir. Bu mesajlar karşısında ne yapılacağı hakkında beynimiz karar verir ve verilen kararlar endokrin sisteminin habercileri olan hormonlar tarafından vücuda iletilir. Örneğin az yemek yersek kan şekerimiz düşer ve onu normale yükseltene kadar beynimiz bizi uyararak kendimizi yorgun ve huysuz hissetmemize sebep olur. Başka bir örnek ise stresli zamanlarda da çoğumuzun diyetini değiştirmesidir. Bu diyet değişimi iştahsızlık veya fazla yeme şekillerinde kendini gösterebilir. Aynı zamanda stresli zamanlarda karbonhidrat açısından değerleri yüksek ‘stresi azaltan’ yiyecekler tüketmeye meyilliyizdir. Maalesef ki bu şeker ve karbonhidrat oranı yüksek yiyecekler kısa süreli rahatlamalar sunsa da bazı durumlarda veya yeme bozukluklarında kan şekerindeki epinefrin yani stres hormonunda dalgalanmalara yol açıp daha çok stres olmamıza neden olabilir. Sonuç olarak duygularımız yediğimiz besinleri, yediğimiz besinler de duygularımızı olumlu veya olumsuz bir şekilde etkileyebilir.
Ancak iş burada bitmez. Ne de olsa bu mantıkla ne zaman sağlıklı bir şey yersek mutlu hissederdik. Fakat eminim ki bir çoğumuz önümüze yemek diye brokoli konunca burun kıvırırız. Zorla önümüzdeki tabağı bitirince bile hiç iyi hissetmeyiz. Bunun sebebi duygusal hafızamızı kontrol eden, temporal lobun derinliklerinde bulunan, bademe benzediğinden yunanca ismini alan amigdaladır. Amigdala basitçe duygularımızı deneyimlerimize göre kontrol eden bir güvenlik sistemidir. Bu sistem öğrenilmiş bilgiler yerine sadece deneyime dayanır. Örneğin önünüze daha hiç yemediğiniz bir yemek koyulsa ve size kesinlikle güvenebileceğiniz bir kaynak tarafından tadının mükemmel olduğu söylense bile ilk başta şüpheyle yaklaşırsınız. Veya geçmişte bir tatlı yerken başka bir sebepten dolayı kusmuşsanız gelecekte o tatlıyı tekrar yemek istemezsiniz, her ne kadar geçmişte kusmanızın tatlıyla bir alakası olmasa bile. Benzer bir şekilde bir şey yerken güzel bir olay gerçekleşirse gelecekte o olayı hatırlayamasanız da o yemeği yerken mutlu olabilirsiniz.
İlk başta bahsettiğim çikolatanın mutluluk getirdiği fikrine gelince aslında çikolatanın durumu yukarıdaki açıklamalardan hiçbirine uymuyor. İddaya göre çikolata mutluluk hormonu serotonini salgılatır, ancak halk arasında bilinenin aksine serotonin hormon olarak da işlev görse de aslında bir nörotransmitterdir ve eksikliğinde depresyon gibi psikolojik sorunlar gözükse de ana işlevi mutluluk vermek değil ruhsal denge sağlamaktır. Üstüne üstlük çikolata serotonin salgılatmaz bile. Aslında size çikolatanın sağladığı mutluluk veren şey zevk hormonu endorfindir. Endorfinin tanımı vücutta bulunan morfindir ve her ne kadar çikolata sizi bağımlı yapmasa da bağımlı yapabilecek yapılar içerir.
Benim bu araştırmamdan çıkardığım sonuç besinlerin gerçekten psikolojimizi etkileyebildiğidir, aynı psikolojimizin tükettiğimiz besinleri etkileyebildiği gibi. Vücudumuz ihtiyaçlarını karşılamak için birçok karmaşık sistem kurmuş ve hepsi birbirine bağlantılı. Bu yüzden kendimize saygı duyup sağlıklı olmalı ve dengeli beslenmeliyiz.
Kaynakça:
http://journal.acibadem.edu.tr/en/download/article-file/1701713
https://www.matematiksel.org/hormonlar-ve-duygular-arasindaki-baglanti-nedir/#:~:text=Hormonal%20ak%C4%B1%C5%9F%20sinir%20a%C4%9F%C4%B1na%20ba%C4%9Fl%C4%B1d%C4%B1r,ve%20tepkilerimizi%2C%20duygusal%20durumumuzu%20etkiler.
https://www.doktorfizik.com/sinir-sistemi/norobilim/amigdala-nedir-yapisi-ve-gorevleri/