işleriniz ters gidiyorsa bunda kara kedinin suçu ne ? peki duvardaki at nalı ile talihiniz arasında bir ilişki olduğunu gerçekten düşünüyor musunuz? üzerime tükürerek beni nazardan koruduğunuz için teşekkür ederim(!).Hapşıran bir insanın sadece iki kelime ile ömrünü uzattınız tebrikler(!).
batıl inançlar mantıksal hiçbir gerçeğe dayanmayan ama insanların yine de benimsediği bana göre aşırı derecede saçma olan inançlar bütünüdür. bu inançların ortaya çıkmasının nedenleri uzmanlarca araştırılmıştır ve sayısız nedeni olmasına rağmen genel olarak gözlemlenen belirli nedenler vardır
bunlardan ilki belirsizlik, bilgisizliktir. İnsanlar yaşamlarını kontrol altında tutmak ister ve tesadüf kavramına inanmayıp her rastgeleliğin arkasında bir organizeliğin, bir düzenin var olduğuna inanırlar. Eski çağlarda insanlar olayları kontrol edemedikleri ve gerçekler hakkında yeterli bilgi sahibi olamadıkları zaman doğadaki nesnelere anlamlar yüklemiş, batıl inançlara başvurmuşlardır. Günümüz insanları da aynı düşünceye sahiptir aslında Mesela yaşadığımız ülkeden örnekler verecek olursak: Sivas yöresinde siğilleri iyileştirmek için bir ağaç dalına kurbağa asılır ve kurbağa kurudukça siğilin de geçeceği düşünülür. Giresun yöresinde zayıf ve güçsüz çocuklar gücün ve heybetin sembolü sayılan ceviz ağacının altından geçirilir ve çocukların güçleneceğine inanılır. terlik ya da ayakkabıların ters dönmesi ölümün işareti sayılır ve hemen düzeltilir.
batıl inançlar gelecekle alakalı belirsizliğe nispeten ışık tuttuğu için insanları tatmin eder ve insanlar bu inançlara körü körüne inanmaya başlar. Yine ülkemizden örnek vermek gerekirse Tekirdağ yöresinde bebeğin cinsiyetini öğrenmek isteyen ebeveynler bir bardak suya süt damlatır, süt suyun yüzeyinde kalırsa bebeğin cinsiyetinin kız, aşağı çökerse erkek olacağı düşünülürmüş. aynı yörede hamile olan kadının haberi olmadan iki sandalye çıkarır birinin altına makas diğerinin altına bıçak konur. hamile kadın altında bıçak olan sandalyeye oturursa bebeğin erkek, makas olan sandalyeye oturursa bebeğin kıs olacağına inanılır
batıl inançların oluşmasının bir baka nedeni ise korku ve strestir. Spinoza “insanlar karşı karşıya kaldıkları her şeyi bilinen kurallara göre yönetebilselerdi veya şans her zaman onlardan yana olsaydı batıl inançlara yönelmezlerdi” der. haklıdır da. insanların başına gelebilecek sayısız kötü senaryo vardır. bu,insanları korkutur ve batıl inançların onları koruyacağını düşünerek bana göre gülünç olan ritüeller gerçekleştirir.
çaresizlik de batıl inançların oluşmasında büyük bir yere sahiptir,bir sorunla karşılaşan kişi direkt olarak sorunu çözmeye odaklanmak yerine batıl inançlara başvurarak suni çözümler aramanın daha kolay olduğunu düşünür. mesela çocuğu olmayan kadınlar İstanbul’da bulunan Zuhurat Baba Türbesine bezden yapılmış beşik birakarak çocuk sahibi olmayı umarlar.
bütün bu bahsettiğim örneklerden de anlanacağı üzere insanlar her durumda kolay yol olan batıl inançlara başvurmuştur. Bence bu insanlar için bir kaçış, bir rahatlamadır. olaylara kafa karıştırıcı boyuttan bakmaktansa batıl inançların güya açıkladığı düşünceleri benimsemek çoğu insanın ilk seçeneğidir.