Asteroit madenciliği ya da uzay madenciliği, asteroitlerden ve dünyaya yakın küçük gezegenlerden hammadde çıkarılması işleminin adıdır. Asteroit madenciliği, asteroitlerden mineral ve gaz, uzayda inşa edilecek yapılarda kullanmak üzere demir, nikel ve titanyum, astronotların bu yapılarda çalışmalarını devam ettirebilmeleri için gerekli su ve oksijen, roket yakıtında kullanmak için hidrojen ve oksijen temin etmek gibi görevler üstlenir. Bu işlem henüz yoğun olarak kullanılmamakla birlikte gelecekte yoğun bir şekilde kullanılacağı düşünülmektedir.
Asteroit madenciliği konusunda ekonomik açıdan verimliliği sağlamak adına asteroit seçimi büyük önem taşımaktadır. Çıkarılacak madenlerin nakliye maliyetlerini azaltmak adına dünyaya yakın asteroitler ilk aşamada öne çıkmaktadır. Bu noktada değişik asteroit tipleri arasında S tipi ve M tipi asteroitler madencilik için öne çıkmaktadır. S tipi asteroitler nikel, altın, kobalt, platin gibi metaller içermektedir. 10 metre çapındaki bir S tipi asteroitte yaklaşık 650 ton metal madeni bulunmaktadır. M tipi asteroitler ise S tipi asteroitlere göre 10 kat daha fazla maden içermelerine rağmen uzayda daha nadir olarak bulunmaktadırlar. Nakliye maliyetlerini düşürmek için çıkarılan cevher şeklindeki madenlerin uzayda ön işleme tabi tutularak dünyaya daha az ve işlenmiş madenlerin taşınması da olası yöntemler arasında düşünülmektedir. Ayrıca üzerinde maden tespit edilen asteroitleri bir şekilde dünyanın yörüngesine getirerek maden çıkarma işlemini gerçekleştirme fikri de ciddi şekilde düşünülmektedir. Teknolojideki gelişmelere göre asteroit madenciliğinin nasıl gerçekleştirileceği netleşecektir.
Yapılan incelemeler sonucunda uzayda değerli madenler içerdiği tespit edilen dünyaya yakın 711 adet asteroitte toplam değeri 100 trilyon dolar olan maden cevheri bulunduğu tahmin edilmiştir. Konuya ilişkin Avrupa Birliği ve A.B.D.’de gerekli yasal düzenlenmelerin de yapılması ve özel sektörün asteroit madenciliği yapmasına izin verilmesi sonrasında, dünya genelinde başlıcaları Deep Space Endüstri, TransAstra, Kleos Uzay olmak üzere 10’dan fazla firma asteroit madenciliği üzerine çalışmalara başlamıştır. Goldman Sachs’ın tahminlerine göre dünyanın ilk dolar trilyoneri asteroit madenciliği ile uğraşan birisi olacaktır. Yakın gelecekte kullandığımız değerli madenlerin birçoğunun uzaydan geliyor olacağı öngörülmektedir.
Peki neden böyle bir uğraşa ihtiyaç var? BBC’nin doğal kaynakların azalma hızını gösteren Haziran 2012 infografiğine göre; bugün akıllı telefon, tablet, PC ve silah üretiminde kullanılan değerli metaller ile nadir elementler 45 yıl içinde tükenecek.
Ekonomi madensiz dönemeyeceği için gelecekte Mars’tan veya asteroitlerden metal çıkarmamız gerekiyor. Dünyamızın uydusu Ay’da ne yazık ki fazla metal bulunmuyor ve bunun Ay’ın oluşumuyla ilgili ilginç bir hikayesi var:
4 milyar yıl önce Dünya’ya Mars büyüklüğünde bir gezegen çarptı ve her iki gezegen de çarpışmanın şiddetiyle eriyerek ateşten damlalara dönüştü. Dünya’ya çarpan gezegendeki ve Dünya’nın iç kesimlerindeki metaller bu felakette açığa çıkan enerjiyle eridi ve kayalardan daha ağır olduğu için toplu halde dibe çöktü.
Böylece Dünya’nın merkezinde yaklaşık 3500 km çapında dev bir metal topu oluştu. Çarpışan gezegenlerin dış katmanları da ateşten bir damla halinde uzaya savruldu ve Dünya’nın yörüngesinde katılaşarak Ay’ı meydana getirdi. Madenlerin büyük kısmı Dünya’nın merkezine çöktüğü için Ay’da ihtiyacımızı karşılayacak kadar metal bulunmuyor.
Ay bu nedenle metal fakiri kalmış olabilir; ancak kızıl gezegen Mars’ta (adı üstünde, pas tutmuş) Dünya devletlerinin ihtiyacını karşılayacak kadar maden var. Oysa Mars’tan maden çıkarmak Ay’a yolculuk etmekten çok daha pahalı.
Her ne kadar Mars’ın yerçekimi Dünya’nın çekim gücünden zayıf olsa da, Mars’tan çıkarılan metalleri Mars yörüngesine fırlatmak ve oradan Dünya’ya getirmek astarı yüzünden pahalıya gelen bir süreç. Mars roketlerinin yakıtını Mars’ta üretsek bile maliyetleri istediğimiz ölçüde düşüremiyoruz ve bu madenlere ihtiyacımız olduğuna göre, geriye tek bir seçenek kalıyor: asteroit madenciliği.