Bireyler ahlaki değerlerini kendi deneyimleri yoluyla mı yoksa toplumsal dayatmalarla mı oluştururlar? Burada söylenilmek istenen insanların ahlaki değerlerini deneme yanılma yoluyla kendi doğrularına ve yanlışlarına göre mi yoksa toplumdan gördükleriyle mi belirlediğidir. Peki ahlaki değerler nedir? Ahlaki değerler, bireyin normal ve anormal, iyi ve kötü anlayışlarını şekillendiren ve toplum içinde nasıl davranması gerektiğine dair rehberlik eden kurallardır.
İlk olarak bireysel deneyimin rolüne bakalım. Bireysel deneyim, ahlaki değerlerin tam anlamıyla öğrenilmesinde ve benimsenmesinde önemli bir yer tutar. Bir değerin benimsenmesi, bireyin onu hayatına daha kolay adapte etmesini sağlar. Örneği, bir çocuk annesine masayı toplamakta yardım ettiğinde teşekkür alır ve bu davranışın iyi olduğunu düşünür. Böylece, olumlu geri bildirim sayesinde bu tür davranışları tekrar etmeye yönelir. Ancak herkesin yaşam koşulları farklı olduğu için bireysel deneyimler sonucu oluşan ahlaki değerler kişiden kişiye değişebilir. Bu durum, değerlerde farklılıklara hatta çatışmalara yol açabilir.
İkinci olarak, toplumun dayatmalarının veya topluma ayak uydurmanın etkisine bakalım. Toplum, bireyin ahlaki değerlerinin oluşumunda büyük rol oynar. Toplumda bulunan kültürel olaylar, gelenekler, aile yapısı ve eğitim sistemi bireyin ahlaki değerlerini şekillendirir. Çocukluk çağından itibaren birey, ebeveynleri ve çevresindeki insanların belirlediği ahlaki kurallarla büyür. Örneğin; dürüstlük, adalet ve saygı gibi kavramlar çoğu toplumda ortak değerlerdir. Ancak toplumsal kurallar zamanla değişebilir ve sorgulanabilir. Örneğin, geçmişte kabul edilen bazı değerler günümüz bakış açısıyla doğru gelmeyebilir. Bu da toplumsal dayatmaların her zaman doğru olmadığını ve zaman içinde gözden geçirilmesi gerektiğini gösterir.
Sonuç olarak, ahlaki değerlerin şekillenmesinde hem bireysel deneyimler hem de toplumsal normlar etkilidir. Toplum bireye bir yol haritası sunar ve bir yöntem gösterir. Ancak birey zamanla bu değerleri kendi deneyimlerine göre değiştirir, geliştirir veya sorgular. Bu nedenle, ahlaki değerler hem bireysel hem de toplumla birlikte şekillenir.