Hepimiz en az bir kere atletizm yarışlarını seyretmişizdir. Bu sporda beni en çok ‘’sırıkla yüksek atlama‘’ heyecanlandırır. Çünkü birçok şeyin bir arada ve aynı anda olması gerekir. Uzun atlama, yüksek atlama ve üç adım atlama diğer atlama branşları olsa da, bunda bir başka etken daha var ki oda sırık denilen alet.
Yardımcı bir araç kullanmak suretiyle, yüksekliği önceden belirlenmiş bir engelin üzerinden atlama amacı güden atletizm sporudur. İşte sırıkla yüksek atlamanın tanımı budur. Sırıkla atlama spor branşlarının en zoru olarak geçiyor.
İnsanoğlu her zaman sorunlarına pratik çözümler bulmuştur. Çok eski dönemlerden beri özelikle dere, nehir yataklarında karşıya geçmek için sırıklar kullanılmış. Sırığa tutunan kişi onun esnekliği sayesinde karşıya doğru uçarak geçerdi. Bu geçişler sırasında tahta veya bu işe uygun kesilmiş uzun ağaç sırıklar kullanılırdı. Zamanla, Kuzey Denizi ülkelerinde her yıl sırıkla en geniş yerlerden atlama yarışları düzenlenmeye başlamış. Bu yarışmalarda kullanılan sırıklar ahşaptan yapılırmış. İlk olarak İngiltere’de Caledonian Oyunlarında Sırıkla Yüksek Atlama yarışmaları yapıldığı biliniyor.
Düzenli ve birtakım kurallarla Sırıkla Yüksek Atlama yarışması 1850 yılında Almanya’da yapılmaya başlamış. Bu atlayışlar iki direk arasına bir engel koyarak ve yükseklik devamlı arttırılmak suretiyle en yükseği atlayanın tespiti şeklinde yapılırmış. Modern Sırıkla Yüksek Atlama yarışmalarının temeli burada atılmıştır.
Modern Sırıkla Yüksek Atlama, 19. yüzyılın sonlarında ABD’de geliştirilmiştir. İlk atlama sırıkları esnek bambu ağacından yapılmış, daha sonra ise sert alüminyum sırıklar yapılarak bu yarışmalarda kullanılmıştır. Günümüzde ise Karbon Fiber sırıklar kullanılmaktadır.
Sırıkla Yüksek Atlama, Olimpik spor branşıdır. İzlemesi çok zevkli sporlardandır.
Modern Sırıkla yüksek atlama, atlama noktasından 45m uzunluğu olan bir koşu pistinde koşulmak suretiyle yapılmaktadır. Bu pistin ucunda iki direk arasında atlama çıtası ve düşme minderi bulunmaktadır. İki direğin tam orta noktası olan yerde atlama sırığının saplandığı, sırık saplama yuvası bulunur. Toprak zemine gömülü vaziyettedir.
Her sporcunun atlayacağı yüksekliği geçebilmesi için 3 atlayış hakkı vardır. Sporcu yarışma sırasında geçebileceği yüksekliği kendisi seçer. Düşük yükseklikleri pas geçebilir. 3 atlayış hakkını kullandığı halde seçtiği yüksekliği geçemezse elenir. Atlama sırasında sırık kırılırsa bu atlayış hatalı atlayış sayılmaz. Her seri atlayışlar tamamlandığında çıta yüksekliği artırılır. En yüksek mesafeyi atlayabilen yarışmayı kazanır.
Araç gereç ve bu iş için gerekli malzemeleri hazırlayıp kontrol eden aynı zamanda da sporcuların atlayış yükseklik derecelerini kaydeden 3 hakem vardır.
Yarışmalar sırasında aynı dereceyi paylaşan 2 sporcu varsa yükseklik artırılmak suretiyle yarışma devam eder. Çıtayı az hak kullanarak geçen yarışmayı kazanır.
Bu sırığın uzunluğu 5m, ağırlığı ise 2 kg’dır. Bu sırıkların uzunlukları atletlerin boylarına ve kilolarına göre değişiklik gösterebilir. Uzunluk veya ağırlıkları konusunda sınırlama yoktur.
Sırıkla yüksek atlama çubuğu direkleri arasında ve genişliği sporcunun rahatlıkla düşebileceği genişlikte ve 1m yüksekliğinde, içi yumuşak materyalle dolu minder platformdur.
Sırıkla yüksek atlama sporunda sporcular ,bu iş için özel yapılmış ayakkabılar kullanırlar.
Sporcular atlama sırığını el altı ve el üstü pozisyonu olarak adlandırdıkları iki ayrı tarzda tutarak 45m’lik hızlanma pistinden, yavaştan hızlıya doğru yaklaşma koşusu yaparak gelir ve sırığı saplama çukuruna yerleştirerek yükselmeye başlar, yay gibi gerilen sırıkla havalanırlar. Tam çıtayı geçme noktasında sağ elleriyle sırığı iterek bırakırlar. Çıta geçilerek serbest düşüş yapılır. Sporcu kalçaları üzerine mindere düşerek atlayışını tamamlamış olur.
Bu sporda uzun boy avantaj sayılmaktadır. Kolların çok güçlü olması itiş için gereklidir. Atlayış sırasında var olan rüzgar şiddeti önemli bir faktördür. Bu yüzden yarışma süresince devamlı rüzgar şiddeti ölçümü yapılmaktadır.
Son Rio Olimpiyatlarında birinci olan Yunanlı atlet normalde yükseklik korkusu olan bir kişi. ‘Sırığım olmadan yükseğe asla çıkamam’’ lafı da gösteriyor ki bu sporla ilgilenen kişiler gerçekten sırıkla dost oluyorlar. Herkesin yapacağı bir spor olmamakla birlikte izlemesi gerçekten heyecan verici.