20 Temmuz 1969. Soğuk savaş dünyayı korkutuyor ve iki büyük güç arasındaki silahlanma yarışı bir anda teknoloji yarışına dönüşmüştü. Bugün ,Sovyetler’in dünyanın yörüngesine çıktıktan 12 yıl sonra ABD aya Apollo 11 ile yaptığı uçuş ile Ay’a ilk ayak basan ülke ABD kişide Neil Armstrong oldu. Tabii bilirsiniz. Risk aldı adamcağız. Bildiğiniz gibi uzay çok soğuk ama radyasyon dolu. Ayrıca Ay’ın atmosferi neredeyse hiç yok ve gündüz yüzey sıcaklığı 117 derece. Ayrıca o zamanlarda halen teknoloji pek gelişmemişti. Peki bilimsel keşif yapmak veya icat etmek risk almaya değer mi?
Bence kesinlikle değer. Neil Armstrong’un sözünü hatırlayın:”Bu benim için küçük ama insanlık için büyük bir adımdır.” Bilim insanları asla bencil olmamalıdır. Bencillik sadece kendine saklamadır. Oysaki bilim insanlarının görevi insanlık için buluş yapmaktır. Size saçma gelebilir mesele icat edip bir yere gitmek değil sadece.
Mesela, Stephan Hawking kendisi felç olduğu için akşamları uyumadan önce büyük bir vakti oluyordu. Kendisi bir arkadaşıyla entropi ilkesi ve kara delik hakkında konuşuyorlardı. Entropi düzensizlik derecesidir. Termodinamik yasasıyla ilişkilidir. Yani enerji kaybetme değişim vb. Stephan Hawking şöyle örneklemiş:”Evinizi tamir etmezseniz yani düzeltmezseniz düzensizlik olur ama düzensizlikten düzen yaratabilir yani evi boyayabilirsiniz ama fazla enerji gerektirir ve bu sahip olunan enerjinin harcanmasına neden olur. Buradan yola çıkarak yeni bir ışıma yolu keşfetti [Hawking Işıması(karadeliğin enerji kaybetmesi)]. Tabii entropi ilkesinden yola çıktığı için beyniniz patlayabilir. Anlaşılması zor…
Keşfedilen bilgi de önemlidir. Konudan tamamen uzaklaşmamak üzere soruya geri dönelim. Değer mi? Diyelim ki zaman makinesi icat edildi. Siz riske atar mıydınız? Ben atardım. Çünkü teorik olarak yapılması ve işe yaraması imkanlı ama çok zor. Sonuçta kim geçmişe gitmek istemez ki?
Ama h
er zaman risk almak iyi değildir. Micheal Faraday hiç duyamamışsınızdır. Aslında bu bilim insanı elektroliz yasalarını icat etti ve elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirmeyi öğrendi. Kendi hocası elektrik ve kimyasallarla deney yaparken patladı ve gözleri yara oldu ve birkaç aylığına bant sarmak zorunda kaldı.
Sonuç olarak, bilim insanı olmak demek risk almak, bencil olamamak ve canını ve zamanını feda etmektir.