İnsanlar ateşin icadından sonra, doğayı kendisini etkilediği kadar etkilemeye, ona şekil vermeye başlamıştır. Fakat elbette doğa, insandan önce davranmış; tam anlamıyla bizim annemiz olmuştur. Kuzeyde yaşayan evlatlarına güç ve kuvvet vermiş, ruhlarına mücadele tozunu üflemiştir. Güneydeki çocuklarına ise çapa tutmayı, sanatta ve bilimde ilerlemeyi görev biçmiş; onları zanaatkâr olarak yetiştirmiştir.
İklim, doğa ve yaşanılan coğrafya bugünlerde bizi pek etkilemiyor gibi görünse de, çağlardan beri yaşamımızdaki en kritik soruların cevabını belirleyen ve hatta bizi, karakterimizi ve kaderimizi yazandır. Kuzeyde yaşayan Türkler savaşçı, birazcık güneylerindeki Çinliler sanatçıdır. Türkler konargöçer bir yaşam belirleyip at üstünde inmezken Çinliler de tıpkı Türklerin kendi ruhlarını zorluk ve mücadele ile terbiye ettikleri gibi, porselen ve işlemecilikte kendilerini eğitmiş, kâğıttan matbaaya birçok icadın ev sahipliğini yapmıştır. Bu sadece Asya’da böyle olmamış, İskandinavya’nın Vikingleri savaşçılıkları ün salmıştır. İskoçya, çoğu zaman eşit şartlarda oldukları takdirde İngiltere’yi mağlup et
miş ve hatta çoğu zaman daha az kişiyle savaşmasına rağmen İngilizleri bozguna uğratmıştır: Stirling Köprüsü Muharebesi ve Prestonpans bunun en güzel örneğidir.
Ülkemizdeki halk oyunlarına bakarsak bile bunun kanıtını görebiliriz. Genelde soğuk, doğu kesimlerde halk oyunları hızlıdır ve oyuncular birbirine yakın durur; batıya geldikçe ritim düşer ve oyuncular arasındaki mesafe açılır. Ilıman bölgelerde filozof, bilim insanı ve sanatçı kimliklerle daha fazla karşılaşırken, sert iklim şartından gelen insanların savaşlardaki zaferlerinden ve askeri başarılarından bahsederiz. Yaşamımızı doğanın bize ne kadar biz olma şansı verdiği belirler.
İklim biz insanları etkileyeceği zaman seçicilik yapmaz, karakterimiz kadar giyecek, yiyecek ve barınaklarımızı da etkiler. Eski çağlarda insanlar soğuktan korunmak için giyecek yapma ihtiyacı duymuş, dikiş iğnesi bu şekilde icat edilmiştir. İnsanlar doğanın etkilerini savamasalar da, her zaman bir çözüm yolu bulmuştur ve bu çözüm yolları sayesinde uygarlık gelişmiştir.
Soğuk bölgelerde yaşayan insanların geleneklerine, örf ve adetlerine ne denli bağlı olması; sıcak bölgedeki insanların ise değişime daha hızlı uyum sağlaması dünyanın her
yerinde bilinen bir gerçektir. Elbette buna istisnalar olacaktır ama gerek soğuk bölgelerin az etkileşime açık olmasından, gerekse bölge halkının oldukça disiplinli ve bir arada hareket etmek zorunda olmasından dolayı bu durum oldukça akla yatmaktadır.
Her ne kadar kuzey insanlarının dirençli ve dayanıklı olduğunu söylesem de gerek coğrafi koşullardan gerekse mutsuz ve sert mizaçlarından dolayı kuzeyde güneye nazaran intihar oranı genelde daha yüksektir. Soğuk bölgelerde yaşayan insanların daha iri olması ise bana kalırsa savaşçı kişilikleriyle ve beslenme şekilleriyle doğru orantılı, hayatta kalma şanslarını arttıran bir adaptasyondur. Tarımın insan boyunu kısalttığını biliyoruz, bu da ılıman bölgelerde yaşayan insanların çoğunlukla daha minyon tipli olmasına açıklık getiriyor.
Tarihi boyunca doğanın egemenliğine boyun eğmiş sapiens, ilk kıvılcımı yakarak doğaya güç gösterisi yapmasının ardından bir milyon yıl sonra, yani bugün; doğa üzerine geri dönülmez değişiklikler yapma yolunda hiç de ürkek olmayan adımlarla ilerliyor. Bir belgeselde dünyanın genel sıcaklığının 1°C daha artması durumunun iklim üzerine asla düzelmeyecek hasarlar bırakacağını duymuştum. Öyleyse, tarihimiz boyunca bizim fiziki özelliklerimizden düşünce yapımıza her şeyi belirlemiş iklime bu zararı vermek, kendimize yapabileceğimiz en büyük ihanet değil de nedir?