Merhaba arkadaşlar yeni bir yazımla daha sizlerleyim. Bildiğiniz üzere klonlama eşeysiz üreme yöntemiyle genetik yapısı birbirinin aynı canlıların oluşturulmasıdır. Klonlama aslında çok zor bir şeymiş gibi görünse de çok zor bir şey değildir.
GEN KLONLAMA
Seçilmiş bir genin bir vektör (plazmit veya virüs) içerisine eklenerek bir bakteriye aktarılması ve sonra bu bakteri aracılığı ile pek çok kopyasının üretilmesi işlemine gen klonlaması adı verilir. Genlerin ya da DNA parçalarının klonlanabilmesi için plazmitler kullanılır. Plazmitler, bakterilerde kromozom dışında bulunan ve kendi kendine bölünebilen halkasal yapıdaki küçük DNA’lardır.
Aşağıda bakterilerin kullanıldığı gen klonlaması işleminin basamakları detaylı olarak verilmiştir.
AŞAMALARI
1. İstenilen geni taşıyan DNA molekülü ile vektör olarak kullanılacak olan bakteri plazmidi saf olarak elde edilir.
2. DNA molekülü üzerinde klonlanacak (istenen) gen belirlenir. Vektör olarak kullanılacak plazmit ve klonlanacak olan gen aynı “restriksiyon enzimleri” ile kesilir.
3. Aynı restriksiyon enzimleri ile kesilen klonlanacak gen ve plazmitte oluşan yapışkan uçlar “DNA ligaz” enzimi yardımıyla birleştirilerek rekombinant DNA molekülü elde edilir. Böylece klonlanacak gen vektör olarak kullanılan plazmidin içine yerleşmiş olur.
4. Rekombinant DNA bir bakteri hücresine aktarılarak rekombinant bakteri hücresi oluşturulur.
5. Bakterilerin üremesi ile klonlar oluşturulur ve bunların arasından istenilen klonlar (rekombinant DNA içerenler) seçilir. Seçilen klonlar ile istenilen amaca yönelik değişik uygulamalar yapılabilir.
REKOMBİNANT DNA TEKNOLOJİSİ KULLANIMINA AİT ÖRNEKLER
- Bitkilere aktarılan bir gen, bu bitkilerin zararlı organizmalara karşı direnç kazanmasını sağlar.
- Bu yolla elde edilen bakteriler toksik yapıdaki atık maddelerin temizlenmesinde kullanılır.
- Bu yöntemle üretilen insülin hormonu şeker hastalarında kullanılır.
- Bu teknoloji ile üretilen enzimler; deterjan, şeker ve peynir üretiminde kullanılır.
İLK KLONLANAN CANLI:DOLLY
Dolly nüklear transfer süreci kullanılarak yetişkin somatik bir hücreden klonlanan ilk canlıdır.Dolly, 5 Temmuz 1996’da doğdu ve ilerleyen akciğer hastalığı nedeniyle 6 yaşına kadar yaşadı. Dolly BBC News ve Scientific American’ı da kapsayan kaynaklar tarafından “dünyanın en ünlü koyunu” olarak adlandırıldı. Dolly’nin klonlanmasında donör olarak kullanılan hücre meme bezinden alındı ve böylece vücudun spesifik bir bölgesinden alınan hücrenin bütün bir bireyi yeniden yaratabileceği ve sağlıklı bir klonun üretilebileceği kanıtlanmış oldu. Dolly’nin ismiyle ilgili ise Wilmut şu açıklamayı yaptı: “Dolly bir meme bezi hücresinden türetildi ve biz Dolly Parton’ınkilerden daha etkileyicisini düşünemedik.”
PEKİ İNSAN KLONLAMAK MÜMKÜN MÜ ?
Her insanın kafasında aynı soru var, madem insanoğlu koyun klonlayabiliyor o zaman neden insan klonlayamasın?Bu konu hakkında Prof. Dr. Özkan, “İnsan klonlamada koyun klonlanıyor gibi aynı teknoloji kullanılmaz. İnsanın da tekrarlanması çoğaltılması mümkün ama etik birçok sakınca var. Sonuçta canlı üzerinde bu bir oynamadır” dedi.Zaten günümüzde insan klonlamak yasaktır.Bugünkü yazımında sonuna geldik arkadaşlar umarım okurken sizleri eğlendirmişimdir ya da birkaç şey öğretebilmişimdir.Bir dahaki yazımda görüşmek üzere…
Kaynaklar
https://tr.wikipedia.org/wiki/Klonlama
http://www.ilketkinlik.com/yazi/Gen-klonlama-isleminin-basamaklari-bitkilerde-ve-hayvanlarda-klonlama-islemi-fth192
https://www.turkcebilgi.com/klonlama
http://www.haberturk.com/saglik/haber/1018626-insanin-klonlanmasi-mumkun-ama