Bütün hocalarımızın ve ailemizin çok önemsediği ve üniversite sınavlarında nerdeyse en yüksek katsayıya sahip olan matematik dersi hayatımızda çok önemli ve fazlasyıyla çok yer alırken Benford’un da düşündüğü gibi evrenin düzeninde matematiğin, özellikle sayıların bir önemi var mı ? Ve bu önem gerektiğinden fazla mı?
Öncellikle Benford Kanunu nedir ve Benford neye ulaşmaya çalışmıştır ? Benford Kanunu özetlemek istersek , doğal olarak ortaya çıkan tüm sayıların ilk hanesinin bir olma olasığının %30 olduğunu keşfetti . Peki Benford’un düşüncesini de varsayarsak sayılar mı bizi kontrol ediyor yoksa biz mi onları ? Soruyu direkt duyduktan sonra bu nasıl bir soru tabiikide biz diyebilirsiniz ama gerçekten öyle mi? Bu soruyu cevaplamadan önce başka bir profesörden daha bahsetmek istiyorum: Mark Nigrini. Mark Nigrini Dijital analizleri ve Benford Kanunuyla hileli sayıların olabileceğini kanıtlamaya çalıştı. Bu analizin temel noktası insanların sayıları seçerken rastgele davranmaması teorisidir. İnsanlar bir hileye olanak vermek amacıyla sayı ürettiklerinde alışkanlıklarının sonucu olarak birkaç numarayı tekrar ederler. Kısacası bu ifade insanların rastantıya dayalı sayılar üretemeyeceğini göstermektedir.Doğal olarak oluşması gereken sayılar Benford Kanunu ile bulunmakta , doğal oluşması gereken sayılar ile beyanlarda yer alan sayılar arasında fark olması durumu ise beyandaki sayıların hileli olarak üretilmiş olabileceği varsayımını gündeme getirmektedir… Peki şimdi sizce kontrol kimde?
Bu konuyu bu şekilde duyduktan sonra ben dahil herkesi çelişkiye soktuğu kesin ancak mantıken düşündüğümüzde birisi bize bir sayı tut diye sorduğunda bir süre sonra aynı sayıları fark etmeden tekrarlamış oluyoruz. Bazılarınız Benford’un bazen tutmadığını iddia ederek Benford’un tersini kanıtlamaya çalışabilir. Bu olaya örnek olarak sadece Benford’u vermemize gerek yok aslında bütün olayları sayılara göre yapıyoruz ve düzenliyoruz. Mesela bir bölme işlemi düşünelim yetmiş ikinin ikiye tam bölünmesini de aslında yetmiş ikiye göre karar veriyoruz veya yetmiş ikinin beşe tam bölünmemesi bizim elimizde olan bir şey değil ve sayıya bağlı bir gerçek. Peki ya sayıları günlük hayatta kullanma sıklığımız ? Sayıların olmadığı bir dünya olanağını düşünemiyorum ve bu da bizim onların kontrolünde olduğumuzunu hissetiriyor bana. Evet Benford’un dediğiyle alakası yok ama bence yine de sayılara olan bağlılığımızın en önemli göstergelerinden biri…
Özetlemek istersek her ne kadar sayılara bağlı olduğunuzu veya kontrolünde olduğunuzu düşünmesenizde Benford’un kurallarına ve günlük hayattaki sayılara olan bağlılığımıza bakıldığında sayıların birer kuklaları olduğumuzu kolayca anlıyoruz.