Günümüzde hemen hemen bir çok dükkan çocuk işçi çalıştırmaktadır. Bu durum, çocukların hayat tecrübeleri ve ilerleyen zamanlarda işlerine yarayacak beceriler edinmelerini sağlayabilir ancak bazı işverenler çalışan çocukların yaşlarını göz ardı ederek ağır yük taşıma gibi işler verdikleri de unutulmamalıdır.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’ nun 31 Mart 2020 de yayımlanan 33807 no’ lu “Çocuk İşgücü Anketi Sonuçları” adlı veriye göre ankete katılan 5-17 yaş aralığında çalışan toplam yedi yüz yirmi bin çocuk bulunmaktadır. Çalışan çocukların yüzde 79.7 ‘ lik kesimi 15-17 yaş aralığındaki çocuklardan, 15.9’unu 12-14 yaşlarındaki çocuklar, kalan yüzde 4.4 ‘ lük dilimi de 5-11 yaş aralığındakiler oluşturmaktadır. Cinsiyete göre bakıldığında ise %70.6 ‘ sı erkek çocuklardan, % 29.4 ‘ ü ise kız çocuklardan oluşmaktadır.
Aynı veriye göre çalışan çocukların yüzde 65.7 ‘ si hem okuyup hem çalışırken 25.3 ‘ ü ise eğitim kariyerlerini yarıda bırakmıştır. Eğitim hayatını devam ettiren erkeklerin oranı yüzde 65,6 iken bu oran kızlarda 29,4 olarak görülmüştür. Çalışmayan çocukların yüzdelik dilimi ise yüzde 34.3 ‘ tür. Çalışan çocukların yüzde 35.9 ‘ luk dilimi yaşadıkları eve katkıda bulunmak için çalışmayı seçerken yüzde 34,4 ‘ lük kesim iş öğrenip, bazı beceriler edinmek için, 6.4’ lük kesim “kendi ihtiyaçlarını karşılamak için”, kalan yüzdelik dilim ise çeşitli sebepler yüzünden çalışmayı seçmiştir.
Araştırmaya katılan çocukların %45,5 ‘ i hizmet sektöründe, 30.8 ‘ lik yüzdelikte tarım işlerinde, geriye kalan 23.7’ lik dilimde ise sanayide çalışan çocuklar bulunmaktadır. Aynı kategori yaş grupları baz alınarak incelendiğinde ise 15-17 ‘ lik yaş grubunun yüzde elli biri hizmet sektöründe, 5-14 yaşlarındaki çocukların yüzde 64,1’ lik kesimi tarım sektöründe üstünlük sağladıkları görülmektedir.
İncelemeyi kapsayan çocukların yüzde altmış altısı düzenli bir işyerinde, %30.4’ü tarla veya bahçede, yüzde üçlük dilimi seyyar, sabit olmayan işyerlerinde görev almış , kalanlar ise evden çalışmışlardır.
Çalışma ortamlarında fiziksel sağlığı kötü yönde etkileyen kondisyonlar mercek altına alındığında; “%12,9’unun aşırı sıcak/soğuk ya da aşırı nemli/nemsiz bir ortamda çalıştığı, %10,8’inin kimyasal madde, toz duman veya zararlı gazlara maruz kaldığı görüldü. Çalışan çocukların %10,1’i zor duruş şekli veya harekete maruz kaldı veya ağır yük taşıdı, %10,0’ı ise gürültü veya şiddetli sarsıntıya maruz kaldı. ” Çocukların %6.4 ‘ ünün çalıştığı yerde kaza tehlikesi geçirdiği, yüzde 4.6’ sının çalıştığı ortamda göz yorgunluğu ya da görsel odaklanma konusunda risk altında olduğu belirlendi.
Çalışan çocukların yüzde 1.3’ü çalıştığı yerde sakatlık geçirirken 4.4’ü çalıştığı yerde sakatlıklara şahit oldu. Çocukların küçük bir kısmı ise fiziksel, sözel şiddet ya da kötü muamele gördü. Bu durma tanık olanlar ise %1.5 lik dilime tekabül ediyor.
Görünen o ki, çocuklar yazlarını bir işyerinde geçirdiğinde gelcekte işlerine yarayabilecek bilgiler elde ediyor ancak çocuklar için gerekli şartlar sağlanmadığı zaman sözel / fiziksel şiddet gibi iç karartıcı durumlara şahit olabiliyoruz. Bunun önüne geçebilmek için iş öğrensin diye çocuklarını sanayiye veya herhangi bir işyerine göndermeyi düşünen veliler, çocuklarının gelceklerinde travma yaşamamaları için güvendikleri bir işyerine vermeyi düşünebilirler.