İnsanlar birbirlerinden diğer canlılar gibi etkilenen varlıklardandır. Birlikte, bir arada yaşadığın veya görüştüğün insanlar seni etkiler. Bu etkiler olumlu yönde de olabilir olumsuz yönde de. İnsanın ufuğu çevresindekilere bağlı genişler.
Birçok insanın çalıştığı iş yerinde veya okuduğu okulda aldığı görevler vardır. Bu görevleri kime göre ve hatta neye göre tamamlamaları gerektiği bilinmez. Bir görev verilir ve üzerine de kocaman harflerle “TAMAMLA” yazılır. Veya başka bir yol olarak “…TAMAMLA” olarak açıklama yaparak verilir o görev. Sadece “TAMAMLA” yazan insan diğer insanı körleştirir. Ufuğunu daraltır. Düşünmesini engeller. O kişiye sadece o işi tamamlayıp yok olmasını söyler. Fakat “…TAMAMLA” olarak açıklayan kişiler o insanın düşünmesini, kendi yolunu bulup o işi bir şekilde halletmesini ve bu yolda devam etmesini söyler. Bu şekilde ona bir yol göstermiş ve o yoldan devam ederek kendi yolunu nasıl çizeceğini öğretmiş olur. Bu insanı özgürleştirir. Kendi başına yetmeyi, kendi ayakları zerinde durmayı öğretir o insana.
Ne kadar birbirimizden etkilenirsek bunu nasıl yaydığımız da çok önemli. Eğer insan insanı körleştirirse bu böylece akıp sürü halinde büyümeye devam eder. Fakat insan insanı özgürleştirirse özgürleşmiş insan topluluğu artar. Ne kadar çabalarsak o kadar artar. Bu özgürleşmiş toplum gelecek nesillere de aktaracağı özgürlükle bir süre sonra körleşmiş topluma da karışacak ve onları da özgürleştirecektir.
Özgürleşmiş toplum körleştirilmiş toplumu kendi etkisi altına aldığında körleşmiş toplumun düzeleceğini düşünüyorum. Çünkü her ne kadar bir toplum körleşirse körleşsin o topluma bir ışık tuttuğunuzda o kişi, toplum o ışığa doğru ilerler. İlerlediği zaman ise kendine yeni bir yol çizer ve bu yolu tamamlayarak körleşmiş toplumdan çıkar ve özgürleşmiş bir toplumun bireyi olur.
İnsan insanı özgürleştirir çünkü birinin bildiğini diğeri bilmez. Ve bu bilinmeyen yayıldıkça daha fazla bilgi elde edilir. Bu zincirleme bir şekilde devam eder. En sonunda çok büyük yerlere ulaşır. Fakat ulaşmasa bile bu ilerleme bile onların daha fazla bilgi edinip kendilerini başka insanların yardımıyla özgürleştirmiş olur. Bu da gelişmiş bir topluma ve daha da gelişerek kendi ufkunu açan bir topluma neden olur.
Gelişmiş ve gelişmekte ola toplumlar özgürleşir. Özgürleştikçe körleşmiş toplumları özgürleştirir. İyilik nasıl bir ağaç kökü gibi yayılıyorsa insanların, özellikle bilgiyle edindikleri özgürlük de o şekilde yayılır, dallanır, budaklanır ve uzar gider. Yani insan insanı körleştirir de özgürleştirir de. Ama özgürleştirdiği toplum çok daha etkili olup körleşmiş toplumu ezer geçer.