Para Etkiyle Paralel Mi Gider?

Tartışmasız herkes toplumda başka insanların hayatlarını tehlikeye atan kişilerin cezalandırılması gerektiğine katılır. Bazı cezalar hatanın tekrar yapılmaması için gereklidir. Yetkililer tarafından manevi ceza verilemeyeceği için de maddi cezalar böyle durumla için daha uygun olur. Buna rağmen bazı durumlarda ceza alması gereken kişinin cezayı ödeyecek parası olmazsa? Böyle kişilere bazı ayrıcalıklar yapılmalı mı yoksa parası olan kişiyle aynı ceza mı verilmeli?

 

Trafik cezalarından ilerleyelim. Trafik kuralları insanların güvenliğini sağlamak için var ve ihlal edilmeleri durumunda insanlar yaralanabilir, hatta ölebilir. Bu nedenle trafik kurallarını ihlal eden kişilerin kendilerini ve başkalarını bir daha tehlikeye sokmamaları için belli bir miktar para cezası almaları mantıklı olur. Buna rağmen, herkesin bir trafik kuralı ihlal ettiğinde ceza için verecek parası olmayabilir. Tabii ki bu onların hatalarının görmezden gelinmesi gerektiği anlamına gelmez, ceza almadıkları sürece bu hatayı tekrar yapabilirler. Bu durumda ne yapılmalı?

 

Bana kalırsa finansal durumda ortalamanın altında olan insanlar ve ortalamanın üstünde olan insanlar için farklı miktarda para cezaları konulmalı. Bu gibi durumlarda eşitlik değil, adalet daha önemlidir. Sonuçta para cezasının asıl sebebi insanların parasını almak değil, insanların bir kere yaptıkları hatayı tekrar yapmamalarını sağlamak. Mesela, bir kural ihlali durumunda gelir durumu iyi olan birinin 140 TL para cezası aldığını düşünün. Bu parayı ödeyebilmelerine rağmen, ikinci kere boşu boşuna ödememek için daha dikkatli olacaklardır. Gelir durumu ortalamanın altında olan biri de 70 TL ceza alıyor diyelim. Aynı gelir durumu iyi olan birinde olduğu gibi, ceza kesilen bu 70 TL’yi ödeyebilirler ama tekrar bu hatayı yapmamaya da dikkat göstereceklerdir. Gelmeye çalıştığım nokta şu ki, önemli olan paranın miktarı değil; insanların tekrar başkalarının ve kendilerinin hayatını tehlikeye atmamalarına yetecek büyüklükte bir ceza uygulamaktır.

 

Fakat, geliri düşük insanlar için, aynı hatayı üç defadan fazla yaparlarsa para cezası standart para miktarına çıkarılabilir. Eğer bir kural üç kereden fazla ihlal ediliyorsa belli ki bu cezayı pek de umursamıyorlar. Kuralları ciddiye almalarını sağlamak için miktarı arttırmak mantıklı olacaktır. Sonuçta o üç hatanın her biri, başka bir insanın ölümüne ya da yaralanmasına sebep olabilirdi.

 

Tüm bu görüşleri özetlemek gerekirse, maddi cezalar insanların parasını çalmak için değil, insanların güvenliğini sağlamak için. İnsanların bir sonraki seferlerinde daha dikkatli olmalarını sağlamak için bazı cezalar gereklidir. Cezalardan sonra kurallar tekrar ihlal edilir ise miktar arttırılabilir.

(Visited 50 times, 1 visits today)