Deneyler, bilimsel olayları ispat etmek için yapılan işlemlerdir ve genelde deneylerin amaçları, deneyden topluma yararı olacak şeyler elde etmektir. Ancak bazen bazı deneyler tehlike arz edebilir. Bu tehlike arz eden deneyler hakkında insanların bir kısmı deneylerin yapım aşamasındaki tehlikesinden daha çok sonucunun önem taşıdığını, bu yüzden deneyin yapılması gerektiğini savunurken; diğer bir kısmı ise deneyin sonucunun önemi kadar yapım aşamasının da önem taşıdığını, deney sırasında çevreye ve canlılara verilen zararların geri dönüşü olmayacağı için deneyin uygulanmaması gerektiğini savunuyor. Peki siz yapılması tehlike arz eden bilimsel deneylerin sonucu insanlığın yararı içinse uygulanması gerekiyor ifadesine mi katılıyorsunuz, yoksa deney sırasında çevreye ve insanlara zarar gelecekse sonucu insanların yararına da olsa deneyin uygulanmaması gerektiğini mi düşünüyorsunuz?
Yapılan deneyler insanlığın yararına ise yapılması gerektiğini düşünüyorum fakat arz edilen tehlikenin bir parça azalması için deneyin sonucu kesinleşene kadar deneyle ilgisi olan bütün çalışmaların gönüllülük esasına dayanması gerektiğini düşünüyorum. Böylece hem tehlike istenmeyen ve beklenmedik şeylere yol açmaz hem de insanlığın yararına olan bir deney yapılabilmiş olur. Fakat hem tehlikesi olan hem de gönüllülüğe bağlı olmayan bir deneyin yapılmasını doğru bulmuyorum. Eğer tehlikeli bir deney varsa kesinlikle yapılacak çalışmaların tamamı gönüllülük üzerine olmalıdır. Mesela bir pandemi durumunda hastalığın aşısı için çok sayıda deney yapılıyor. Bu aşılar topluma büyük bir tehlike sunuyor çünkü aşıların çoğunda bir sürü yan etki görülmektedir ve bu yüzden de herkese hemen uygulanmamalıdır. Bu aşının yan etkilerini düzeltmek için önce yan etkilerin ne olduğunu bilmemiz, dolayısıyla da insanlar üzerinde denememiz gerekiyor. Çünkü denemeden bilemeyiz. Bu konuda Albert Einstein da benim gibi düşünüp ‘Gerçeğin bilgisi deneyle başlar deneyle biter’ demiş. Bu demek ki deney yapıp bir şeyleri kesinleştirene kadar bilemeyiz, yani illa ki deney yapmak zorundayız. İşte burada da gönüllü hastalar devreye giriyor. Toplumun içinden aşıyı denemek için gönüllü olan belli sayıda hasta birey alınıp aşı uygulanırsa sorun kalmıyor. Ne var ki maalesef aşı örneği başta olmak üzere birçok deneyde herkes zorunlu tutulabiliyor. Herkesin zorunlu tutulması da, eğer deneyde bir hata varsa büyük bir kısmın zarar görmesi anlamına geliyor.
Kısacası bir şeyin doğruluğundan emin olmak, hastalıklara ve benzer sorunlara çözüm bulmak, bilimsel kanılara varmak gibi şeyler amaçlanıyorsa, deney yapmak şart oluyor. Ancak yapılacak bu deney tehlikeli de olabilir. Böyle durumlarda gönüllü çalışmak en doğru ve etik olan yol. Sonuç olarak eğer sonucu insanların yararına olacaksa tehlikesi olsa da olmasa da yapılmasını doğru buluyorum çünkü, tehlike bir şekilde en aza indirilebilir ve deneyin yapılış nedeni daha büyük sorunlara yol açmadan deney ile birlikte bulunacak çözüm olayı çözebilir.