Öncellikle “Geride bıraktıkların ileriye gitmeni engelleyecek. Unutma ileri gidebilmen için arkadakileri unutman gerek.” diyen Adam Fawer’ın görüşüne, “Geçmişi hatırlamayanların yazgılarında geçmişi tekrar etmek vardır.” diyen George Santayana’nın görüşünden daha çok katıldığımı belli etmek isterim. Geçmişin insanlara büyük zararlar verdiğini düşünmekteyim.
George Santayana’nın düşüncesine ne kadar katılmasam da, geçmiş hayatımızda büyük önemler taşımakta. Bunu görmezden gelmemiz mümkün değil. Geçmişin üstümüzde hem iyi hem de kötü anılar taşıdığı açıkça ortada. Genel olarak iyi anıları yanımızda taşımak, kötü anıları ise geçmişte bırakmak isteriz. Ben ise geçmişi tümden geride bırakmamız gerektiğinin düşüncesindeyim. Adam Fawyer’ın da dediği gibi “Geride bıraktıkların ileriye gitmeni engelleyecek. Unutma ileri gidebilmen için arkadakileri unutman gerek.” İyi olarak hatırladığımız anılarımız, özelliklerimizin bile geçmişte kalması gerekiyor ki ileri gidebilelim yoksa her insanda olduğu gibi alışırız, her şeyin olduğu gibi kalmasını isteriz ama bu mümkün değil. Gelecek bile bir gün geçmişte kalacak ve ilerlememiz gerekiyor. Geçmişte yaşadıklarımızın üstümüzde kalmaması için ileriye bakmalıyız ancak bu şekilde geçmiş atlatır, zamanın hızına yetişebiliriz. Ne zaman geçmişi geride bırakırsak işte o zaman ilerlemeyi hissedebiliriz. İşte tam olarak buna çok inanıyorum ki; bu isterseniz bir kişi isterseniz bir anı iyi/kötü olsun geçmişte kalmalı. Hayatımda daha önce geçmişte takılı kaldığım anıların hepsinde zamanın gerisinde kaldığımı hatırlıyorum. Ve hepsinde yetişmek, geride bırakmak kadar zor olmuştu ama insan bir süre sonra buna da alışıyor. Aynı zamanda geçmiş üzerinde çok kafa yormamak düşüncesindeyim, sonuçta zaman ilerliyor ve aynı konumda kalmamız imkansız sürekli hayat sizi peşinde götürüyor tam da bu yüzden ileriye bakmamız gerekiyor. “Geçmişi hatırlamayanların yazgılarında geçmişi tekrar etmek vardır.” diyen George Santayana’nın düşüncesine katılmamamın sebebi ise; dediği gibi geçmişi hatırlamak önemli bir olay, aynı şekilde geçmişten ders çıkartmak da önemli ki bir daha aynı olayları yaşamayalım. Fakat bu olayda kendiliğinden ders çıkmıyorsa ve aynı hata/olay tekrarlanıyorsa zaten bu olay bir daha yaşamaya değecek bir olay, bununla aynı zamanda yaşanması gereken bir olaydır.
Sonuç olarak; Adam Fawyer’ın düşüncesi, geçmişi geride bırakmamızı ve ileriye odaklanmamızı söylüyor. Ve eğer ileriye bakarsak ve geçmişte düzeltmemiz gereken yanlışlarımız varsa her türlü yine karşımıza çıkacaktır, fakat bu sefer belki de tüm olarak geçmişte kalacaktır. Fakat “Geçmişi hatırlamayanların yazgılarında geçmişi tekrar etmek vardır.” diyen George Santayana’nın düşüncesi bizi geçmişte takılı bırakabilir. Bu ise ileriye bakmanın her zaman daha yararlı bir yöntem olduğunu gösteriyor.