Bazı insanlar veganizmin dünyayı kurtarabilecek bir etkiye sahip olabileceğini iddia ediyor, peki bu düşünce doğru mu?
Bence bu insanlık tarihinde söylenmiş en saçma laflardan biri olsa gerek, bu söz 1943 tarihinde IBM’in başkanı olan Thomas Watson’ın söylediği “Sanırım dünyada en fazla beş bilgisayarlık bir pazar var.” lafından daha ironik olsa gerek.
Tek bir avakado için dünyanın bir ucundan diğer ucuna kadar kargo ve benzeri yollarla gönderilmesi gerektiği için çok fazla oranda karbondioksit (CO2) salınımı yapıyorlar, küçük bir örnek verirsek, Meksika’dan (En fazla avakado üreten ülke olduğu için) Ankara’ya bir kez gitmeyi hesapladığımız anda (geri dönüşü saymadan) bir turun yaklaşık 1.64 metrik ton olduğunu görebiliriz. Bunu bir insanın, 1 yılda ve yalnız başına sadece 4 metrik ton üretebildiğini hatırlatmak isterim.
Bu sadece bir avakado ithali için geçerli. Avakadolar, yaklaşık her 2 hafta, Meksika, Amerika Birleşik Devletleri ve İspanya gibi ülkelerden ithal ediliyor, neredeyse her süpermarkette bulunan bu bitki hakkında biraz daha örnek verirsek…
Türkiye’de yaklaşık 32,790 tane süpermarket bulunduğunu ve yaklaşık her 2 haftada 1 kez ithal edildiğini ön görürsek hesaplamalarıma göre 365/14 = 26,07142857142857 kez avakado ithal ediyoruz, bunu 32 bin 790 (32790) ile çarparsak 855 Bin (854.882,1428571428) kez ithal ettiklerinin hesabına varabiliriz, bunu gidiş dönüş olarak sayarsak 3.28 ile çarparsak yaklaşık 2 milyon 800 bin (2.804.013,428571428) metrik ton karbondioksit ürettiğimizin sonucuna varabiliriz.
Bu veri ise sadece avakadoya örnekti, bu sayılar (855 bin kez gidip-geliş) bir yana asıl problem ise vegan bir diyetin vücutu nasıl etkileyeceğidir. BBC (British Broadcasting Corporation)’nin bu konu üzerine bir makaleleri bile vardır. Makaleye göre vegan bir diyet şahısta B12, kalsiyum (Ca) ve demir (Fe) eksikliğine yol açabilir ve bunun üzerine şahıs B12 eksikliği yüzünden sırt, omuz ve beyin felci yaşayabileceklerini öne sürüyor. Bunun üstüne Omega-3, iyot, çinko ve en önemlisi D-Vitamini gibi insanların muhtaç olduğu besin kaynaklarında yetersizliklerinin sık görüldüğü bile açıklanmıştır.
Daha önemli bir noktaya değinmek istiyorum. İnsanlar bir anda veganizme geçerse Dünya’da bırakın besin zincirini, ekosistem bile alt üst olabilir. Bu bahsettiğimiz kadar kolay bir aşama değil. Bu yüzden insan olarak tek bir ameli ya da eylemi aynı anda uygulayacaksak sonuçlarına da dikkat etmemiz de gerekir.
Kısacası bu düşünce biçimi bizde, ekosistemde ve daha önemlisi iklimde bir takım sorunlar bile çıkartabilir. İnsanlar sadece vegan olarak beslenirse gelecek zamanlarda büyük sorunlara yol açılabilir. Bunlar benim düşüncelerim, sizin düşünceleriniz neler?
Kaynakça:
- https://sustainabletravel.org/our-work/carbon-offsets/calculate-footprint/
- https://www.mapaktif.com/product-page/turkiye-supermarket-verisi#:~:text=T%C3%BCrkiye%20genelinde%20toplam%20s%C3%BCpermarket%20(%20hipermarket,%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fmalar%20sonucunda%20veriler%20s%C3%BCrekli%20g%C3%BCncellenmektedir.
- https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60668342
- https://www.avokadocuayse.com/bilgilendirme/avokado-nasil-saklanmali/#:~:text=Daha%20uzun%20s%C3%BCre%20dayanmas%C4%B1n%C4%B1%20istedi%C4%9Finiz,s%C4%B1ras%C4%B1%20ile%20buz%20dolab%C4%B1m%C4%B1zdan%20%C3%A7%C4%B1kartabiliriz.
- https://www.ntv.com.tr/saglik/vegan-beslenme-hangi-hastaliklardan-koruyor-hangilerinde-risk-yaratiyor,fQU2tguLS0ap9yPa0OQw8A